Cis w Henrykowie Lubańskim – najstarsze drzewo w Polsce.

Najstarsze drzewo w Polsce rośnie w Henrykowie Lubańskim – dużej wsi leżącej w województwie dolnośląskim, w powiecie lubańskim. Okaz jest raczej niepozorny i nie imponuje wielkością, bowiem najstarszym polskim drzewem jest cis pospolity. Rośnie przy ścianie szczytowej budynku gospodarczego posesji nr 293, zlokalizowanej w zachodniej części wsi, 3 km od głównego skrzyżowania szosy 296 z drogą biegnącą przez wieś (jadąc od strony Lubania skręcamy w lewo, od Węglinca lub z A – 4 w prawo). Dotarcie do wiekowego cisa ułatwią drogowskazy.

GPS N 51°10′16.82″ , E 15°13′06.33″

Dla turystów przygotowano parking oraz tablice z opisem cisa i atrakcji okolic.

Wiek opisywanego drzewa wg różnych źródeł oceniany jest na 800 – 1500 lat, przeważa jednak opinia o 1300 – letniej metryce.

Drzewo jest niestety w złym stanie zdrowotnym, pień niegdyś rozdzielający się na 3 strzały, został uszkodzony na początku XX w. i po wichurze w latach 1988 – 89. Obecny obwód wynosi 150 cm (wcześniej 5 m), wysokość okazu ok. 13 m.

03.10.2016 r. Od jakiegoś czasu coraz częściej było słychać głosy, że najstarsze drzewo w Polsce obumiera. Świadczył o tym nienaturalny, pozbawiony zieleni kolor igieł, które potem intensywnie opadały. Na szczęście w porę zareagowano na zagrożenie : zmieniono stosunki wodne w pobliżu cisa, dostarczając mu wodę prosto do korzeni, usunięto delikatnie wierzchnią warstwę ziemi zastępując ją specjalnym humusem, uniemożliwiono gryzoniom dostęp w pobliże korzeni, poszerzono ogrodzenie by uniknąć zadeptywania gleby wokół drzewa, zbudowano specjalne rusztowanie jako część przyszłej konstrukcji do utrzymania właściwego klimatu wokół drzewa. Wydaję się, że wykonane prace przyniosły efekty – na cisie pojawiły się świeże zielone igły. Więcej na temat ratowania cisa w artykule http://www.projekt-chemini.pl/2016/10/najstarsze-drzewa-rosna-u-mnie.html

 Wzdłuż drogi prowadzącej do parkingu posadzono 4 cisy, dedykowane znanym osobom o imieniu Henryk lub Henryka. Szkoda że najstarsze w Polsce drzewo nie posiada jeszcze własnego imienia.

Wiele młodych cisów z „henrykowymi ” tabliczkami rośnie na skwerze przed kościołem oraz za murem otaczającym świątynię w Henrykowie Lubańskim. 

 Przy tej aktywności lokalnych działaczy w sadzeniu henrykowskich cisów, z czasem zaistnieje potrzeba powołania rezerwatu chroniącego te okazy :-). Ciekawe czy któreś z tych malutkich jeszcze cisów dożyje do nowego tysiąclecia ?

Pomniki przyrody w Wałbrzychu – Sobięcinie.

Nawet najbardziej uprzemysłowiona dzielnica Wałbrzycha, może się pochwalić wieloma ciekawymi i różnorodnymi pod względem gatunkowym pomnikami przyrody. Część z nich rośnie w Parku im. T. Kościuszki, którego opis można znaleźć w poprzednim artykule. Najstarszym drzewem w Wałbrzychu – Sobięcinie jest sędziwy cis rosnący na stromej skarpie przy ul. W. Pstrowskiego 36 (pod konarami olbrzymiego buka).

GPS N 50°45′37.46″ , E 16°14′08.15″

Wiek drzewa szacuje się na 650 – 700 lat, obwód w pierśnicy 330 cm, wysokość 12 m. Rośnie w silnie zakrzaczonym terenie, więc zrobienie dobrej fotki pnia jest dość trudne. Niestety część korony tego wiekowego okazu jest uschnięta.

W pobliżu, przy cieku wodnym, niedaleko zabudowań i ogródków działkowych rośnie pomnikowy dąb szypułkowy. Wygodne dojście ścieżką na przedłużeniu ul. Plac Darowskiej.

GPS N 50°45′38.08″ , E 16°14′04.22″

 Obwód okazu 405 cm, wysokość drzewa 30 metrów.

 Na ogrodzonym terenie parkowym okalającym budynek przy ul. 1 Maja 158 (siedziba Polskiego Związku Łowieckiego), zlokalizowane są dwa pomnikowe drzewa. Przy parkingu, naprzeciw bramy wjazdowej rośnie pomnikowa lipa drobnolistna.

 Obwód lipy 360 cm, wysokość drzewa 26 metrów.

 50 metrów na prawo, odnajdziemy pomnikowy okaz kasztanowca białego o obwodzie 367 cm i wysokości 27 m.

 W pobliżu, między garażami, na tyłach budynku 1 Maja 154 rośnie pomnikowy klon jawor o obwodzie 337 cm i wysokości 23 m.

(08.06.2016 r.) Uchwała  NR XXIII/320/2016 Rady Miejskiej Wałbrzycha z dnia 31 maja 2016 r. znosi ochronę pomnikową z tego drzewa.

 Pomnikowy jesion wyniosły znajdziemy na tyłach budynku przy ul. 1 Maja 137 a.

 Pień oznaczony tabliczką mierzy w pierśnicy 347 cm, wysokość drzewa 25 metrów.

W pobliżu budynku przy ul. Kosteckiego 1 rośnie piękny okaz dębu szypułkowego mierzący w pierśnicy 386 cm (23 m wysokości).