Zabytkowy park w Dalkowie (gm. Gaworzyce, dolnośląskie).

Dalków to wieś położona w powiecie polkowickim (gm. Gaworzyce, dolnośląskie), w centralnej części Wzgórz Dalkowskich – pasma wzniesień morenowych, będących częścią większej jednostki – Wału Trzebnickiego. W Dalkowie znajduje się lokalny węzeł szlaków pieszych i rowerowych, korzystając z nich trafimy do niezwykle malowniczych miejsc (Garb Kocich Gór, rezerwat Dalkowskie Jary). W centrum miejscowości znajduje się pałac wzniesiony w 1596 r., który w późniejszym czasie bywał wielokrotnie przebudowywany.

pałac w Dalkowie

Od zachodu do pałacu przylega założenie parkowe o powierzchni ok. 5 ha. Drzewostan parku jest bardzo bogaty pod względem gatunków egzotycznych i może nosić miano małego ogrodu dendrologicznego. Rozpoznawanie poszczególnych taksonów ułatwiają ustawione przy drzewach tablice, ogólnie park jest świetnie przygotowany do prowadzenia w nim zajęć dydaktycznych o tematyce przyrodniczej i historycznej (https://www.dendrofarma.glogow.pl/). Ochroną pomnikową w dalkowskim parku objęto 7 drzew: cztery buki pospolite, dwa dęby szypułkowe i jeden platan klonolistny. Wszystkie są dobrze wyeksponowane i opisane stylowymi tablicami. 

zabytkowy park w Dalkowiefragment parku w Dalkowie

Zwiedzając park od strony pałacu warto zwrócić uwagę na ciekawie uformowany okaz cisa pospolitego oraz rosnące za nim sędziwe graby pospolite

park w Dalkowie - cis i szpaler grabów

Mijając południowe skrzydło pałacu naszą uwagę z pewnością przykuje (szczególnie latem) grupa 3 pomnikowych buków w odmianie purpurowej ((łac. Fagus sylvatica ’Atropunicea’).

park w Dalkowie - grupa pomnikowych bukówpark w Dalkowie - grupa pomnikowych buków wczesną wiosną

Poszczególne okazy mierzą w obwodzie 240, 380 i 385 cm, wysokość drzew ok. 25 metrów.

park w Dalkowie - pnie pomnikowych bukówpark w Dalkowie - grupa trzech pomnikowych bukówpark w Dalkowie - pień jednego z pomnikowych buków

Bliżej pałacu rośnie pomnikowy okaz platana klonolistnego o obwodzie o obwodzie 440 cm i wysokości 25 metrów. Szacunkowy wiek tego drzewa to ok. 150 lat; wiek podany na tablicy i w rejestrze RDOŚ – 300 lat – jest mocno przesadzony, tak stare platany mają w obwodzie ponad 10 metrów.

park w Dalkowie - pomnikowy platan latempark w Dalkowie - pomnikowy platan wczesną wiosnąpark w Dalkowie - pomnikowy platan klonolistnypark w Dalkowie - pień pomnikowego platana

W głębi parku warto odnaleźć sędziwe egzemplarze drzew egzotycznych: tulipanowca amerykańskiego oraz mocno uszkodzony okaz igliczni (glediczji) trójcierniowej.

park w Dalkowie - tulipanowiec amerykańskipark w Dalkowie - obłamana iglicznia

W centrum parku króluje pomnikowy buk w odmianie czerwonolistnej. Obwód tego okazu wynosi 465 cm, wysokość drzewa 30 m, szacunkowy wiek ok. 200 lat. 

park w Dalkowie - pomnikowy buk w odmianie czerwonolistnejpark w Dalkowie - pomnikowy bukpark w Dalkowie - pomnikowy buk wczesną wiosnąpark w Dalkowie - pień pomnikowego buka

Obok pomnikowego buka rośnie okaz miłorzębu dwuklapowego – gatunek dość często spotykany w parkach, jednak niezwykły pod względem morfologicznym.

park w Dalkowie - miłorząb rosnący obok pomnikowego bukapark w Dalkowie - miłorząb i pomnikowy buk

W zachodniej części parku znajdują się dwa dęby szypułkowe o statusie pomników przyrody. Drzewa mierzą w obwodzie 370 cm, wysokość obu 25 metrów.

park w Dalkowie - pomnikowy dąb Ipark w Dalkowie - pień pomnikowego dębu Ipark w Dalkowie - pomnikowy dąb IIpark w Dalkowie - pień pomnikowego dębu II

Wracając  północnym obrzeżem parku, warto zwrócić uwagę na okazałe jesiony rosnące w okolicach altany. Bliżej zabudowań folwarcznych zlokalizowany jest okaz matasekwoi chińskiej. To bardzo rzadko sadzone gatunek parkowy, razem z miłorzębem dwuklapowym nazywany jest żywą skamieliną.

park w Dalkowie - metasekwoja chińska latempark w Dalkowie - metasekwoja chińskaliście metasekwoi chińskiej

Wracając w okolice pomnikowego platana, będziemy po drodze mijać intensywnie owocujący egzemplarz kasztana jadalnego. 

park w Dalkowie - kasztan jadalny

Na koniec jeszcze dwa gatunki pochodzące z Ameryki Północnej:  strzelista daglezja zielona o wysoko osadzonej koronie i znacznie skromniejszych rozmiarów cyprysik nutkajski.

park w Dalkowie - daglezja zielona i cyprysik nutkajskipark w Dalkowie - cyprysik nutkajski

Nowe pomniki przyrody w gminie Wleń (pow. lwówecki, dolnośląskie).

Gmina miejsko – wiejska Wleń leży w południowo – wschodniej części powiatu lwóweckiego, w województwie dolnośląskim. Obiekty przyrodnicze gminy Wleń objęte ochroną pomnikową opisywałem już przed kilku laty w artykule „Pomniki przyrody w gminie Wleń„. Uchwałą Rady Miasta i Gminy Wleń nr 108/XVI/19 z dnia 19 grudnia 2019 r. do ochrony pomnikowej powołano 4 nowe drzewa z gatunku dąb szypułkowy.

Miejskim pomnikiem przyrody został okaz o nazwie „Dąb Pokoju”, rosnący na niewielkim skwerze u zbiegu ulic Stachowicza, Jana Pawła II, Jana Kazimierza i Pocztowej, w południowo – wschodniej części Wlenia.

GPS N 51°00′52.6″, E 15°40′31.7″

Dąb Pokoju z WleniaWleń - pomnikowy Dąb Pokoju

Obwód pomnikowego dębu wynosi 380 cm, wysokość drzewa 22 metry, szacunkowy wiek ok. 200 lat.

Wleń - pień pomnikowego Dębu PokojuWleń - pień pomnikowego dębu

„Dąb Pokoju” znajduje się na końcu „Ścieżki Dydaktycznej św. Jadwigi Śląskiej” znakowanej białym kwadratem z niebieskim paskiem oraz piaskowcowymi głazami.

Wleń - głaz trasy dydaktycznej przed Dębem Pokoju

Nowym pomnikiem przyrody został dąb zwany „Napoleońskim”, rosnący we wsi Marczów, pomiędzy budynkami 65 i 66.

GPS N 51°02′39.5″, E 15°38′34.5″

Dąb Napoleoński w MarczowieMarczów - Dąb NapoleońskiMarczów - pomnikowy dąb

Dąb „Napoleoński” mierzy w obwodzie 360 cm, wysokość drzewa 20 metrów, szacunkowy wiek ok. 200 lat. Na pniu drzewa znajduje się znak żółtego szlaku turystycznego. O pień opiera się kamienna tablica ze słabo czytelnym napisem „Dla upamiętnienia chwalebnej kampanii Niemiec pod Pruskim przywództwem przeciwko Francji w latach 1870/71 (posadzono ten dąb)”, tłumaczenie pochodzi ze strony www.polska-org.pl, tam też drzewo nazywane jest dębem Zwycięstwa.

Marczów - pień dębu NapoleońskiegoMarczów - pień pomnikowego dębu

Do ochrony pomnikowej powołano jeszcze dwa dęby rosnące na terenie sąsiadującej z Marczowem wsi Przeździedza. Pierwszy z nich o nazwie „Grzegorz” rośnie przy czarnym szlaku prowadzącym wzdłuż Bobru do Wlenia.

GPS N 51°02′48.6″, E 15°40′36.5″

Przeździedza - pomnikowy dąb Grzegorz

dąb Grzegorz z Przeździedzy

„Grzegorz” posiada pień o obwodzie 360 cm, wysokość dębu 20 metrów, szacunkowy wiek ok. 200 lat.

Przeździedza - pień pomnikowego dębu GrzegorzPrzeździedza - pień pomnikowego dębu rosnącego nad Bobrem

Drugi pomnikowy dąb o nazwie „Maria” znajduje się we wschodniej części Przeździedzy, w pasie drogowym naprzeciw posesji nr 3.

GPS N 51°03′15.6″, E 15°41′21.7″

Przeździedza - pomnikowy dąb Mariapomnikowy dąb Maria z Przeździedzy

Dąb „Maria” mierzy w obwodzie 420 cm, wysokość drzewa 24 metry, szacunkowy wiek ok. 200 lat.

Przeździedza - pień dębu MariaPrzeździedza - pień pomnikowego dębu Maria

Łącznie z nowo powołanymi gmina Wleń posiada obecnie 10 pomników przyrody.