Pomniki przyrody w gminie Wschowa (lubuskie).

Tereny gminy miejsko – wiejskiej Wschowa leżą w południowo – wschodniej części województwa lubuskiego, na pograniczu Wielkopolski i Śląska. Leżąca niemal w centrum tego obszaru Wschowa jest siedzibą władz gminnych oraz powiatowych. W mieście znajduje się szereg cennych zabytków, ale próba nawet pobieżnego ich opisania wykracza poza objętość tego artykułu. W opasanym średniowiecznymi murami obronnymi historycznym centrum warto zwiedzić m.in.: ratusz i piękne kamienice w rynku, Zamek Królewski oraz gotycki kościół farny.

W miejscu likwidowanych w XIX w. obwałowań ziemnych i fos utworzono planty. Najciekawszy zachowany fragment stanowi obecnie Park Rogalińskiego. Można tu podziwiać szpaler wiekowych lip oraz dwa pomnikowe drzewa – platan klonolistny i wiąz szypułkowy.

Widoczny również na zdjęciu powyżej pomnikowy platan klonolistny mierzy w obwodzie 360 cm, wysokość okazu 19 m.

100 metrów dalej rośnie drugie pomnikowe drzewo – wiąz szypułkowy. Obwód okazu wynosi 450 cm, wysokość drzewa 20 metrów.

Status pomnika przyrody posiada również dąb szypułkowy rosnący przy skrzyżowaniu ulic Garbarskiej i Łąkowej. Okaz mierzy w pierśnicy 507 cm, wysokość dębu 15 m.

Grupa 3 pomnikowych dębów rośnie na skraju Parku Tysiąclecia. Najgrubszy z nich o obwodzie 630 cm widoczny jest dobrze z ul. Ogrodowej.

W pobliżu rośnie drugi z pomnikowych dębów o mocno uszkodzonym pniu. Obwód okazu 530 cm, wysokość 17 metrów.

Trzeci z pomnikowych dębów rośnie przy zlokalizowanej w pobliżu ul. Dębowej. Obwód pierśnicowy okazu to 463 cm, wysokość drzewa 15 m. Na pniu widoczne są sporej wielkości owocniki grzyba, świadczące o postępującym rozkładzie wewnątrz pnia.

Dwa pozostałe pomniki przyrody ożywionej rosną już poza granicami miasta. Pierwszy z nich – dąb szypułkowy – rośnie w miejscowości Pszczółkowo – osadzie wchodzącej w skład sołectwa Wygnańczyce.

GPS N 51°48’54” , E 16°10’14”

Trudny do odnalezienia jest pomnikowy jałowiec pospolity. Rośnie w rozległym kompleksie leśnym położonym na północny – wschód od wsi Wygnańczyce, niedaleko osady Klucz (część wsi Lgiń). Jałowiec otoczony płotkiem znajdziemy w pobliżu głębokiego rowu z wodą, w oddz. 113f Nadleśnictwa Włoszakowice, obr. leśny Wschowa, Leśnictwo Mały Bór.

GPS N 51°51’12.6” , E 16°11’51.4”

Jałowiec posiada formę wielopniową, obwód najgrubszego odziomka wynosi 80 cm, wysokość okazu 10 m. Niestety pomnikowy egzemplarz zamiera, mimo wielu różnych prób ratowania przeprowadzanych przez leśniczego.

Pomniki przyrody w Tomaszowie Mazowieckim (łódzkie).

Położony ok. 50 km na południowy – wschód od Łodzi Tomaszów Mazowiecki to duże, uprzemysłowione miasto, będące siedzibą władz miejskich, gminnych i powiatowych. Peryferyjne dzielnice miasta stykają się z granicami (lub otuliną) Sulejowskiego i Spalskiego Parku Krajobrazowego, chroniącymi duże, położone nad rzeką Pilicą kompleksy leśne oraz Zalew Sulejowski. Lista miejskich pomników przyrody wydaje się dość krótka (6 pozycji), jednak w większości są to zgrupowania pomnikowych drzew, przekładające się na 24 egzemplarze sędziwych dębów. Przeważająca część chronionych okazów zlokalizowana jest w centrum miasta. Jednym z nich jest dąb szypułkowy o obwodzie 410 cm, rosnący w pasie drogowym ul. P.O.W., obok Urzędu Miejskiego.

Po drugiej stronie ulicy stoi Pałac Ostrowskich (ul. P.O.W. 11/15), będący siedzibą Muzeum im. Antoniego hr. Ostrowskiego.

Teren zielony przy pałacu uświetnia 7 pomnikowych dębów. Jeden z nich widoczny też na zdjęciu powyżej posiada pień o obwodzie 298 cm.

Na lewo od pałacu znajduje się grupa 4 pomnikowych dębów o obwodach 321, 328, 328, 395 cm.

Przed frontową ścianą pałacu rośnie jeszcze jeden pomnikowy dąb o obwodzie 360 cm.

Siódmy pomnikowy dąb o obwodzie 327 cm rośnie przy wschodniej ścianie pałacu.

Z tego miejsca widać również pomnikowe dęby rosnące za ogrodzeniem, na terenie Parku Miejskiego; ale o nich później. Na pobliskim parkingu (tyły budynku P.O.W. 17) rosną cztery okazałe dęby. Jeden z nich, o obwodzie 334 cm posiada status pomnika przyrody.

Tuż za wejściem do Parku Miejskiego „Solidarność” rośnie pomnikowy dąb o obwodzie 309 cm.

Dwa pomnikowe dęby rosną przy budynku MOK (Browarna 7). Pierwszy posiada pień o obwodzie 343 cm.

Drugi dąb o obwodzie 379 cm rośnie na tyłach budynku MOK – u. Jego koronę można podziwiać również z parkingu, o którym wspominałem wyżej.

8 pomnikowych dębów porasta strome zbocze w południowej części Parku Miejskiego, tuż przy ogrodzeniu z terenem należącym do Pałacu Ostrowskich. Obwód pomnikowych okazów wynosi 373, 358, 365, 444, 330, 324, 355, 345 cm.

Pomnikowe  dęby znajdziemy również przy ul. Zawadzkiej. Jeden z nich o obwodzie 333 cm rośnie z tyłu za budynkiem firmy System – Poland (Zawadzka 36).

pien-pomnikowego-debu-na-tylach-firmy-system-poland

Pozostałe 3 dęby (w tym jeden dąb czerwony) rosną obok, na skraju niewielkiego zadrzewienia wzdłuż chodnika.

Do niedawna pomnikiem przyrody był wiąz polny o obwodzie 377 cm, rosnący przy ul. Radomskiej, pomiędzy posesjami nr 20 a nr 22/24. Uchwałą nr XXXIV/316/2016 Rady Miejskiej Tomaszowa Mazowieckiego z dnia 29 września 2016 r. drzewo pozbawiono ochrony pomnikowej.

pien-pomnikowego-wiaza-tomaszow-maz-bialobrzegi

Będąc w Tomaszowie Mazowieckim należy bezwzględnie zobaczyć pozostałe ciekawostki przyrodnicze, chronione poprzez inne formy ochrony przyrody. „Niebieskie Źródła” to niesamowity rezerwat przyrody powołany w celu uchowania źródeł krasowych o błękitnym zabarwieniu.

rezerwat-niebieskie-zrodla

Groty Nagórzyckie to miejsce chronione w formie stanowiska dokumentacyjnego. Liczne korytarze, wnęki i sale są pozostałością po podziemnej eksploatacji piasku szklarskiego.