Dęby: Mieszko i Przemko w Kończycach Wielkich (gm. Hażlach, śląskie).

W poprzednim artykule pisałem o najgrubszym i najstarszym buku pospolitym znajdującym się w województwie śląskim. Dzisiejszy wpis dotyczy innego, rekordowego śląskiego drzewa. Mowa tu o ogromnym dębie szypułkowym o nazwie „Mieszko”, rosnącego (w towarzystwie drugiego pomnikowego dębu „Przemko”) w Kończycach Wielkich, w gminie Hażlach (pow. cieszyński, śląskie). Ciekawym zabytkiem w tej miejscowości jest barokowo – klasycystyczny pałac, wybudowany przez Jerzego Fryderyka Wilczka na przełomie XVII i XVIII w., przebudowany w wieku XIX. Od 2007 r. obiekt należy do prywatnych właścicieli.

Wokół budowli powstał angielski park krajobrazowy z drzewostanem złożonym z rodzimych gatunków.

Na skraju tego parku, przy ulicy Dolnej, zlokalizowane są dwa wymienione wcześniej wspaniałe dęby. Dojazd do pomnikowych okazów jest nieco skomplikowany, ustawione na skrzyżowaniach we wsi drogowskazy ułatwiają ich odnalezienie.

GPS N 49°50’20.1″ , E 18°38’28.6″

Sędziwe drzewa rosną tuż przy drodze, na zboczu opadającym do pobliskiej rzeki Piotrówki.

Sędziwe drzewa otoczono płotem, wykonano schodki ułatwiające zejście, ustawiono stół z dwoma ławkami z wyrzeźbionymi imionami drzew. Obok miejsca odpoczynku posadowiono tablicę opisującą okazy, jednak zawarte na niej informacje zawyżają wiek, wysokość, jak i obwód okazów.

Grubszy dąb – „Mieszko” mierzy w obwodzie 856 cm, wysokość drzewa 30 m, szacunkowy wiek 400 – 600 lat. To najgrubsze i najstarsze drzewo tego gatunku w województwie śląskim, jego obwód lokuje go w pierwszej dwudziestce najokazalszych dębów szypułkowych w Polsce.

Od strony południowej „Mieszko” wykształcił potężne napływy korzeniowe.

Dolna część pnia „Mieszka” jest wewnątrz pusta. Od strony północnej widoczny jest podłużny ubytek, z którego wyrastają grzyby.

Dąb „Przemko” mierzy w obwodzie 547 cm, wysokość drzewa 29 metrów, szacunkowy wiek 300 – 350 lat. Na drzewie wisi drewniana, wiekowa kapliczka.

Kończyce Wielkie - dąb Przemkopień dębu Przemko

W przypałacowym parku i jego najbliższych okolicach rośnie jeszcze kilka innych pomnikowych dębów. Niestety, nie miałem czasu ich wszystkich odnaleźć. Poniżej okaz rosnący przy ul. Zamkowej.

Buk Sobieskiego w Świerklanach Górnych (pow. rybnicki, śląskie).

Buk zwyczajny to pospolite w południowej i zachodniej Polsce drzewo, o masywnej sylwetce, szerokiej koronie i potężnych konarach. To ważny rodzimy gatunek lasotwórczy, tworzy piękne lasy zwane buczynami. Chętnie jest sadzony w ogrodach i parkach, również ze względu na istnienie licznych odmian ozdobnych. W świetle tych informacji może nieco dziwić fakt, że najgrubszy (jednopniowy) i jeden z najstarszych w Polsce buków, o nazwie „Buk Sobieskiego”, rośnie na terenie zurbanizowanym, we wsi Świerklany Górne (pow. rybnicki, śląskie), przy ruchliwej trasie 932 do Wodzisławia Śląskiego.

Dokładna lokalizacja drzewa to ogród przylegający do posesji przy ul. Kościelna 32 w Świerklanach Górnych. „Buk Sobieskiego” rośnie na terenie prywatnym, o zgodę na wejście należy prosić właściciela obiektu.

GPS  N 50°01’19.6″ , E 18°35’00.2″

Według legendy pod koroną tego buka miał odpoczywać król Jan III Sobieski, podczas marszu pod oblężony Wiedeń w 1683 r. Inna głosi, że wspomniany król miał posadzić to drzewo wracając z Wiednia. Dane historyczne przeczą jednak tym przekazom, polski władca prowadził wojska inną drogą.

Obwód pomnikowego drzewa wynosi 718 cm, wysokość 22 metry, szacunkowy wiek ok. 300 lat. Status pomnika przyrody posiada od 25.08.1962 r.

W latach 80 – tych XX w. od głównego pnia oderwał się potężny konar, po którym została sporej wielkości blizna.

Widoczne w odziomku owocniki grzybów świadczą o zaawansowanych procesach rozkładu substancji drzewnej wewnątrz pnia

Duże prace zabezpieczające na pomnikowym buku wykonano w 1992 r. Polegały one na czyszczeniu ubytków pnia oraz redukcji korony. Podobne zabiegi miały miejsce w 1997 r. oraz w 2001 r. – wtedy założono cztery wiązania elastyczne stabilizujące koronę drzewa.