Park podworski w Godzieszowej (gm. Długołęka, dolnośląskie).

Park podworski w Godzieszowej – wsi położonej w północnej części gminy Długołęka (pow. wrocławski) – to pozostałość po XIX-wiecznym założeniu parkowym, przylegającym niegdyś do spalonego w 1945 r. pałacu (resztki fundamentów widoczne są w północnej części parku). Po latach zaniedbań teren zielony o powierzchni 2,5 ha doczekał się rewitalizacji i w 2011 r. został oddany do użytku. Na mocy Uchwały nr XXVII/319/21 Rady Gminy Długołęka z dnia 21 stycznia 2021 r. powołano do ochrony pomnikowej dwa najcenniejsze okazy drzew.

brama do parku w Godzieszowej

Wejście do parku zostało zaakcentowane stylową, drewnianą bramą z metalowymi zdobieniami. Tuż za nią, po lewej stronie ścieżki, rosną dwa tulipanowce amerykańskie.

park w Godzieszowej - pomnikowy tulipanowiec przy bramie parkowejtulipanowce z parku w Godzieszowejpark w Godzieszowej - tulipanowce amerykańskie

Grubszy okaz o nazwie „Jan” posiada status pomnika przyrody; obwód drzewa wynosi 348 cm, średnica korony – 8 metrów.

park w Godzieszowej - pomnikowy tulipanowiec amerykańskipark w Godzieszowej - pień pomnikowego tulipanowcapark w Godzieszowej - pomiar pomnikowego tulipanowca

Drugi tulipanowiec charakteryzuje się pochyloną sylwetką i uszkodzonym pniem w jego przyziemnej części.

park w Godzieszowej - pień drugiego tulipanowca

Nieco dalej, za ogrodzeniem na prywatnej posesji, rośnie wspaniały platan klonolistny. To monumentalne drzewo również zasługuje na ochronę pomnikową. 

północna część parku w GodzieszowejGodzieszowa - okazały platanokazały platan z Godzieszowej

Istotnym elementem parku w Godzieszowej jest staw z wyspą, na którą możemy się dostać przez kładkę. Na wyspie postawiono drewnianą altanę oraz murowany grill. Bliżej bramy wejściowej znajduje się pomost do cumowania kajaków.

Godzieszowa - pomost na stawie parkowymwyspa na stawie w Godzieszowejmostek prowadzący na wyspęGodzieszowa - mostek prowadzący na wyspępark w Godzieszowej - nad brzegiem stawu

Rolę edukacyjną pełnią ustawione w kilku miejscach kolorowe tablice.

fragment parku w Godzieszowejtablica w parku w Godzieszowej

Ozdobą rodzimego drzewostanu jest okazały jesion wyniosły. Na jego pniu powieszono płaskorzeźbę z postacią Chrystusa.

park w Godzieszowej - okazały jesionpark w Godzieszowej - pień okazałego jesionu

W południowo – wschodniej części parku, na podmokłym terenie, rośnie pomnikowy cypryśnik błotny, któremu nadano imię „Henryk Wąsaty”. Na tablicy ustawionej w jego sąsiedztwie błędnie opisano zarówno nazwę rodzajową, jak i gatunkową.

Godzieszowa - fragment tablicy przy pomnikowym cypryśnikucypryśnik błotny z Godzieszowej - widok z wyspypark w Godzieszowej - pomnikowy cypryśnik błotny

Drzewo mierzy na wysokości pierśnicy 386 cm w obwodzie, jego pień został oznaczony typową tabliczką.

park w Godzieszowej - pień pomnikowego cypryśnikapark w Godzieszowej - pień pomnikowego cypryśnika błotnegopark w Godzieszowej - pomiar obwodu pomnikowego cypryśnika

Cypryśniki błotne rosnące na podmokłym terenie wykształcają korzenie oddechowe, tzw. pneumatofory.  Wokół cypryśnika z Godzieszowej pneumatofory wyrosły nad wyraz obficie.

pneumatofory przy pomnikowym cypryśniku

Zostawiamy pomnikowy okaz cypryśnika za plecami i spacerujemy dalej wzdłuż południowego brzegu stawu. Stąd doskonale widać ogromnego platana i przesłonięte urokliwą wierzbą tulipanowce.

staw parkowy w Godzieszowej

Mijamy jeszcze stuletnią lipą drobnolistną i znajdujemy się na powrót przy parkowej bramie.

park w Godzieszowej - okazała lipa

Park w Godzieszowej to jeden z nielicznych przykładów dobrze zrewitalizowanych wiejskich parków na Dolnym Śląsku. Gratulacje dla mieszkańców wsi i władz gminnych.

Pomnikowy cypryśnik błotny przy pałacu w Gaworzycach (pow. polkowicki, dolnośląskie).

Cypryśnik błotny (Taxodium distichum) to gatunek drzewa iglastego z rodziny cyprysowatych, pochodzący z Ameryki Północnej. W miejscach naturalnego występowania zasiedla bagniste stanowiska i tereny zalewowe. Osiąga do 50 m wysokości i 2 metry średnicy, wykształca bardzo szeroki u nasady pień, jednak szybko zwężający się i prosty. Na okresowo zalewanych bądź trwale podmokłych obszarach tworzy tak zwane korzenie oddechowe – pneumatofory – zgrubienia na korzeniach wyrastające powyżej poziomu gleby lub wody w odległości do kilkunastu metrów od pnia, wspierające wymianę gazową korzeni.

arboretum w Kórniku - pneumatofory pod koroną cypryśnika błotnego

Największe pneumatofory o wysokości 110 cm autor tego artykułu napotkał pod cypryśnikiem błotnym w niemieckiej części transgranicznego Parku Mużakowskiego.

Bad Muskau - ogromne pneumatofory pod cypryśnikiem błotnym

Cypryśnik błotny został sprowadzony do Europy w 1640 r. i od tej pory chętnie sadzony jako drzewo ozdobne i parkowe. W dolnośląskim rejestrze pomników przyrody figuruje 6 pojedynczych okazów tego gatunku i jedna grupa złożona z czterech okazów, łącznie 10 chronionych ustawowo egzemplarzy. Jeden z nich rośnie przy pięknie odremontowanym pałacu w Gaworzycach – dużej wsi (siedziba gminy) w powiecie polkowickim.

pałac w Gaworzycach - widok od strony parkupomnikowy cypryśnik błotny rosnący obok pałacu w Gaworzycach

pomnikowy cypryśnik z Gaworzyc w jesiennej szaciepomnikowy cypryśnik przy pałacu w Gaworzycachcypryśnik błotny przy pałacu w Gaworzycach

Gaworzycki cypryśnik błotny rośnie nad brzegiem niewielkiego stawu, niedaleko północno-wschodniego narożnika pałacu. Pomimo sąsiedztwa sadzawki drzewo nie wykształciło pneumatoforów, widać nie doskwiera mu nadmiar wody.pomnikowy cypryśnik błotny jesieniąpomnikowy cypryśnik z Gaworzyc jesienią

pomnikowy cypryśnik błotny w Gaworzycach

Gaworzyce - pomnikowy cypryśnik latemGaworzyce - pomnikowy cypryśnik błotnyGaworzyce - pomnikowy cypryśnik błotny latem

Gaworzyce - pomnikowy cypryśnik jesienią

Obwód pomnikowego okazu wynosi 380 cm, wysokość drzewa 21 metrów, szacowany wiek 150 lat. Status pomnika przyrody posiada od 1977 r., na pniu brak tabliczki.

pomiar obwodu cypryśnika w Gaworzycach

Gaworzyce - pień pomnikowego cypryśnika błotnego zimą

Gaworzyce - pień pomnikowego cypryśnika błotnego

Gaworzyce - pień pomnikowego cypryśnika błotnego latem

Warto zrobić sobie krótki spacer po niewielkim, ale zadbanym parku. Znajdziemy tam dorodne okazy dębów, lip, sosen oraz daglezji zielonych.

plan parku w Gaworzycach

Gaworzyce - główna oś widokowa w parku

Ciekawostką geologiczną jest leżący na trawniku przed pałacem (od strony zachodniej) sporej wielkości głaz narzutowy. Eratyk tej wielkości swobodnie kwalifikuje się do ochrony pomnikowej.

okazały eratyk na tle pałacu w Gaworzycach

O pozostałych pomnikach przyrody w gminie Gaworzyce można poczytać w artykule „Zabytkowy park w Dalkowie„.