gmina Świdnica | Pomniki przyrody

Modliszów to wieś położona we wschodniej części Pogórza Wałbrzyskiego, w gminie Świdnica (pow. świdnicki, dolnośląskie). Przez środek miejscowości przebiega ruchliwa szosa nr 379 łącząca Świdnicę z Wałbrzychem. Na poboczu tej drogi, przy głównym skrzyżowaniu we wsi (rondo) stoi unikalny w skali kraju kamienny krzyż pojednania (pokutny) połączony z kapliczką. Na jego trzonie można dojrzeć niewyraźny ryt czekana lub tasaka.

Inne zabytki dawnego prawa można podziwiać na kościele św. Bartłomieja z XIV/XV w. W szczyty świątyni umieszczono trzy kamienne krzyże, uznawane przez niektórych badaczy za krzyże pojednania.

Raczej niesłusznie za kapliczkę pokutną (pozbawioną trzonu) uznawany jest obiekt wmurowany w bramę kościoła, po jej lewej stronie. Sposób wykonania oraz otwory na zawiasy drzwiczek wskazują na gotyckie sakramentarium.

W sąsiedztwie kościoła rośnie przepiękny okaz dębu szypułkowego. Uchwałą nr XLVIII/488/2021 Rady Gminy Świdnica z dnia 28 października 2021 r. został uznany za pomnik przyrody.

GPS N 50°47′42″ , E 16°23′20.1″

Drzewo charakteryzuje się szeroką, parasolowatą i nisko osadzoną koroną o rozpiętości 23 – 26 metrów. Wysokość okazu 25 metrów.

Pień pomnikowego dębu jest prosty, krótki, o obwodzie 415 cm. Pierwsze konary tego wieloprzewodnikowego drzewa rozgałęziają się już na wysokości ok. 2,2 metra.

Pod koroną opisywanego Quercus robur ustawiono ławkę, można na niej przysiąść i czerpać energię z wiekowego dębu.

Krzyżowa to wieś położona 8 km na południe od Świdnicy (woj. dolnośląskie), w zakolu rzeki Piławy. Znajdujący się w Krzyżowej zespół pałacowo – parkowy należy do największych w regionie; wspaniale odrestaurowany pełni obecnie funkcje hotelowo – konferencyjne.

Wokół rozległego dziedzińca usytuowane są budynki dawnego folwarku.

W 1989 r. we wsi odbyła się historyczna Msza Pojednania, podczas której doszło do spotkania kanclerza Helmuta Kohla z premierem Tadeuszem Mazowieckim. Krzyżowa nie została wybrana przypadkowo, bowiem w czasie wojny zawiązał się tu ruch antyhitlerowski zwany „Kręgiem z Krzyżowej”. Pokłosiem tego spotkania było zawiązanie Fundacji „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego, która utworzyła w kompleksie pałacowym Międzynarodowy Dom Spotkań Młodzieży. Kawałek Muru berlińskiego i plenerowa wystawa to kontynuacja pojednawczej działalności Fundacji (szerzej o historii pałacu tutaj).

Pozostałością dawnego założenia parkowego jest czterorzędowa aleja obsadzona dębami szypułkowymi. By do niej trafić należy przejść przez zabytkowy mostek obok pałacu, po 100 m drugi na Piławie, tuż za nim znajduje się początek dębowej alei.

GPS N 50°47′50″, E 16°32′14″

Aleja od 2008 r. jest chroniona jako pomnik przyrody, jej długość wynosi ok. 230 m. Dęby w ilości 110 szt. posadzone w czterech rzędach mierzą w obwodzie 146 – 335 cm.