Obszar gminy Wleń leży w południowo – wschodniej części powiatu lwóweckiego, w centrum Parku Krajobrazowego Doliny Bobru. Jest to kraina Sudetów Zachodnich obejmująca fragmenty Pogórza Izerskiego i Kaczawskiego oraz Północnego Grzbietu Gór Kaczawskich. Gmina posiada wybitne walory krajobrazowe, historyczne i widokowe, z wielu miejsc roztaczają się wspaniałe panoramy.Liczba pomników przyrody w gminie może nie powala ilością, jednak dwa z nich znacząco wyróżniają się nawet w skali krajowej. Zapraszam zatem na wirtualną wycieczkę po uroczych wleńskich terenach szlakiem tutejszych pomników przyrody.
Niewątpliwie najważniejszym pomnikiem przyrody gminy Wleń jest wiekowy cis pospolity, rosnący na nieczynnym cmentarzu w miejscowości Bystrzyca. Wiek okazu przekracza 800 lat, co daje mu drugą lokatę na liście najstarszych drzew w Polsce (starszy od niego jest tylko cis rosnący w Henrykowie Lubańskim).
GPS N 51°01′51.23″ , E 15°43′34.39″
Staruszek mierzy w obwodzie 382 cm, wysokość okazu 17 metrów. Mimo sędziwego wieku drzewo nadal owocuje.
W kompleksie leśnym (oddział 16 a) w pobliżu Bystrzycy rośnie pomnikowa lipa drobnolistna. Jest bardzo trudna do odnalezienia, zlokalizowana jest poza uczęszczanymi szlakami, przy zarastającej linii oddziałowej. Obwód lipy 380 cm, wysokość ok. 25 metrów.
GPS N 51°02′48.76″ , E 15°43′36.58″
Kierujemy się teraz do wsi Łupki, tam przy budynku Szkolnego Schroniska Młodzieżowego rośnie okazała lipa, która powinna zostać objęta ochroną pomnikową.
Na skraju lasu, ok. 350 metrów od schroniska znajdziemy pomnikowy okaz sosny pospolitej.
GPS N 51°01′24.35″ , E 15°38′23.58″
Okaz mierzy 260 cm w pierśnicy, wysokość sosny ok. 22 m.
Wracamy teraz w kierunku Wlenia, jednak zanim skręcimy w drogę na Wleński Gródek i Kleczę, obejrzymy dorodny okaz pomnikowego dębu szypułkowego o obwodzie 460 cm. Rośnie po lewej stronie duktu leśnego prowadzącego w kierunku Bobru, odchodzącego od szosy ok. 100 m od skrzyżowania szosy Wleń – Pławna z drogą na Kleczę.
GPS N 51°01′23.10″ , E 15°39′36.54″
Wleński Gródek to zabytkowy kompleks obejmujący ruiny średniowiecznego zamku, kościoła pw św. Jadwigi i zespołu pałacowo – parkowego. Walory przyrodnicze objęto ochroną rezerwatu „Góra Zamkowa”. Brak tu miejsca na szersze omówienie tych wszystkich atrakcji, wspomnę tylko o wiekowym cisie rosnącym po prawej stronie brukowanej drogi, wiodącej na kościół i zamek.
Powyżej Wleńskiego Gródka, po lewej stronie drogi do Kleczy, znajduje się nieczynny kamieniołom bazaltów. Większość turystów fotografuje malownicze słupy bazaltowe, nie wiedząc że największa atrakcja stanowiska kryje się nieco w głębi wyrobiska.
GPS N 51°00′45.79″ , E 15°39′19.54″
Na ścianie w zachodniej części kamieniołomu widoczne są ogromne porwaki piaskowcowe, odróżniające się żółtym kolorem od czarnego bazaltu. Unikalnym zjawiskiem w skali kraju jest cios słupowy tych ksenolitów. Jest to jedyne tego typu stanowisko w Polsce, perełka wśród pomników przyrody w gminie Wleń (więcej w artykule Porwaki piaskowcowe w nieczynnym kamieniołomie w Łupkach k. Wlenia).
Jedziemy dalej w kierunku Kleczy, mijając po prawej stronie oznaczony tabliczką, lecz nie figurujący w rejestrze pomników przyrody dąb szypułkowy.
GPS N 51°00′51.76″ , E 15°38′52.84″
W Kleczy na terenie posesji nr 3 rośnie pomnikowa leszczyna pospolita (jedyna pomnikowa leszczyna pospolita na Dolnym Śląsku).
GPS N 51°00′40.06″ , E 15°38′16.04″
W skupisku odrostów z trudem można wypatrzyć ten najgrubszy o obwodzie 75 cm.
Jedziemy teraz przez Radomice do Pilchowic. Tam przy domu nr 22 rośnie stary ale mocno już uszkodzony okaz cisa (dawniej wymieniany jako pomnik przyrody)
Do grona pomników przyrody powinien dołączyć okazały platan o obwodzie ok. 400 cm, rosnący przy stacji PKP Pilchowice – Nielestno.
Listę pomników przyrody nieożywionej powinna wzbogacić Zimna Skała – amfibolitowy ostaniec we wsi Modrzewie.
Uchwałą Rady Miasta i Gminy Wleń nr 108/XVI/19 z dnia 19 grudnia 2019 r. do ochrony pomnikowej powołano 4 nowe drzewa z gatunku dąb szypułkowy. Więcej w artykule „Nowe pomniki przyrody w gminie Wleń„.