Pomnikowe drzewa w Nowej Rudzie (pow. kłodzki, dolnośląskie).

Nowa Ruda to średniej wielkości miasto (posiada status gminy miejskiej) położone w Sudetach Środkowych, w dolinie rzeki Włodzicy, w niewielkim Obniżeniu Noworudzkim. Osią miasta rozciągniętego południkowo jest droga wojewódzka nr 381 Wałbrzych – Kłodzko. Przez kilka stuleci gospodarka Nowej Rudy zdominowana była przez eksploatację węgla kamiennego, po transformacji gospodarczej kopalnie węgla zamknięto (ostatnią w 2000 r.). Wieloletnia działalność górnicza jednak odcisnęła piętno w krajobrazie i środowisku przyrodniczym miasta.

Do niedawna w Nowej Rudzie nie było ani jednego pomnika przyrody. Ten stan zmieniła Uchwała nr 480/LV/14 Rady Miejskiej Nowej Rudy z dnia 5 listopada 2014 r. powołująca do ochrony pomnikowej okazałego buka pospolitego, zlokalizowanego przy ul. Mostowej, naprzeciw posesji nr 1 (dzielnica Drogosław).

GPS  N 50°35’52.85″ , E 16°30’44.75″

pomnikowy buk Krzysztof z Nowej Rudybuk Krzysztof z Nowej RudyNowa Ruda - pomnikowy bukpomnikowy buk z Nowej Rudy

Pomnikowy buk pospolity któremu nadano nazwę „Krzysztof” rośnie na skraju zarośniętego parku magnackiej rodziny Stillfriedów. Obwód pnia tego okazu mierzony na wys. 130 cm wynosi 525 cm, wysokość drzewa 38 m, rozpiętość korony 28 m, szacunkowy wiek ok. 170 lat.

Drugi pomnik przyrody w Nowej Rudzie powołano na mocy Uchwały nr 347/XXXVIII/17 z dnia 27 września 2017 r. Ochroną pomnikową postanowiono objąć dąb szypułkowy o nazwie „Stanisław” rosnący w dzielnicy Słupiec, obok skrzyżowania ulicy Radkowskiej, Słupieckiej, Kłodzkiej i Eugeniusza Kwiatkowskiego.

GPS N 50°32’45.2″ , E 16°33’04.2″

dąb Stanisław z Nowej Rudypomnikowy dąb w Nowej Rudzie

„Stanisław” mierzy w obwodzie 386 cm, wysokość dębu 26 metrów, szacunkowy wiek 154 lata.

pień dębu Stanisław z Nowej Rudytablica przy dębie Stanisław

Pomniki przyrody gminy wiejskiej Nowa Ruda opisano w artykule „Pomniki przyrody w gminie Nowa Ruda

Buk Sobieskiego w Świerklanach Górnych (pow. rybnicki, śląskie).

Buk zwyczajny to pospolite w południowej i zachodniej Polsce drzewo, o masywnej sylwetce, szerokiej koronie i potężnych konarach. To ważny rodzimy gatunek lasotwórczy, tworzy piękne lasy zwane buczynami. Chętnie jest sadzony w ogrodach i parkach, również ze względu na istnienie licznych odmian ozdobnych. W świetle tych informacji może nieco dziwić fakt, że najgrubszy (jednopniowy) i jeden z najstarszych w Polsce buków, o nazwie „Buk Sobieskiego”, rośnie na terenie zurbanizowanym, we wsi Świerklany Górne (pow. rybnicki, śląskie), przy ruchliwej trasie 932 do Wodzisławia Śląskiego.

Dokładna lokalizacja drzewa to ogród przylegający do posesji przy ul. Kościelna 32 w Świerklanach Górnych. „Buk Sobieskiego” rośnie na terenie prywatnym, o zgodę na wejście należy prosić właściciela obiektu.

GPS  N 50°01’19.6″ , E 18°35’00.2″

Według legendy pod koroną tego buka miał odpoczywać król Jan III Sobieski, podczas marszu pod oblężony Wiedeń w 1683 r. Inna głosi, że wspomniany król miał posadzić to drzewo wracając z Wiednia. Dane historyczne przeczą jednak tym przekazom, polski władca prowadził wojska inną drogą.

Obwód pomnikowego drzewa wynosi 718 cm, wysokość 22 metry, szacunkowy wiek ok. 300 lat. Status pomnika przyrody posiada od 25.08.1962 r.

W latach 80 – tych XX w. od głównego pnia oderwał się potężny konar, po którym została sporej wielkości blizna.

Widoczne w odziomku owocniki grzybów świadczą o zaawansowanych procesach rozkładu substancji drzewnej wewnątrz pnia

Duże prace zabezpieczające na pomnikowym buku wykonano w 1992 r. Polegały one na czyszczeniu ubytków pnia oraz redukcji korony. Podobne zabiegi miały miejsce w 1997 r. oraz w 2001 r. – wtedy założono cztery wiązania elastyczne stabilizujące koronę drzewa.