pomnikowy miłorząb | Pomniki przyrody

Nysa położona jest w południowo – zachodniej części województwa opolskiego, na granicy Przedgórza Sudeckiego i Niziny Śląskiej; jest siedzibą władz miejskich, gminnych i powiatowych. Przez miasto przepływa Nysa Kłodzka, której wody spiętrzono na pobliskim Jeziorze Nyskim i oddalonym o kilka kilometrów Jez. Otmuchowskim. Mimo wielkich zniszczeń wojennych (obejmujących 50% zabudowy) miasto może się poszczycić bardzo bogatą kolekcją zabytkowych budowli. Próba nawet pobieżnego ich omówienia przekracza objętość tego artykułu, będąc w Nysie należy obowiązkowo zobaczyć obiekty Twierdzy Nyskiej, Rynek z kamienicami, Bazylikę i stojącą obok dzwonnicę, Wieżę Wrocławską…i długo by jeszcze wymieniać.

Chociaż w mieście nie brakuje terenów zielonych, to lista nyskich pomników przyrody jest dość krótka, liczy bowiem tylko 5 pozycji. Najstarsze i najokazalsze drzewo w tym zestawieniu – dąb szypułkowy – rośnie na rozległym obszarze Parku Miejskiego, nad zachodnim brzegiem Stawu Łabędzi.

Dąb mierzy w obwodzie 406 cm, wysokość drzewa 30 m, szacunkowy wiek – 170 lat.

Ciekawostką dendrologiczną jest pomnikowy okaz miłorzębu dwuklapowego, rosnącego obok przystanku autobusowego przy ul. Piastowskiej, tuż przy skrzyżowaniu z ul. Parkową. Drzewo mierzy w obwodzie 237 cm, wysokość to ok. 20 metrów.

Niemniej interesujący jest pomnikowy okaz buka pospolitego w odmianie zwisającej Pendula. Drzewo rośnie u zbiegu ulic Poniatowskiego i Kościuszki.

Pień tego buka mierzy w obwodzie 335 cm, wysokość drzewa 18 m, wiek ok. 80 lat.

Przy ulicy Słowiańskiej 15 rośnie drugi dąb szypułkowy w Nysie o statusie pomnika przyrody. Obwód okazu wynosi 428 cm, wysokość drzewa 24 m.

23.06.2019 r. Uchwałą Rady Miejskiej w Nysie nr X/155/19 z dnia 12 czerwca 2019 r. zniesiono ochronę pomnikową z tego drzewa.

Pomnikowa sosna pospolita rośnie na skraju lasu, na tyłach posesji Bukszpanowa 7. Do drzewa można dojść dość stromą ścieżką od strony ul. Berberysowej.

GPS N 50°28′43.1″ , E 17°18′20.4″

Sosna mierzy w obwodzie 258 cm, wysokość drzewa 20 metrów.

Formalnie już poza granicami administracyjnymi miasta Nysa (granica przebiega kilkaset metrów obok, teren leży w obrębie ewidencyjnym Złotogłowice), niedaleko dzielnicy Rochów (Rochus), stoi kościół pw. Matki Bożej Wspomożenia Wiernych. Obok niego rosną dwa pomnikowe buki pospolite o czerwono ubarwionych liściach.

Buki mierzą w obwodzie 320 i 268 cm, wysokość drzew to 30 metrów.

We wsi Hajduki Nyskie (6 km na południe od centrum Nysy) rośnie sędziwa grusza chroniona jako pomnik przyrody. Więcej o niej w następnym artykule.

Pod koniec XVIII w. właściciel dóbr niemodlińskich hrabia Jan Nepomucen Karol Praschma postanowił przekształcić dawny zwierzyniec na modny w tym czasie park krajobrazowy w stylu angielskim. Cześć rozległego założenia przeznaczył na stworzenie parku dendrologicznego z kolekcją drzew ze strefy umiarkowanej Ameryki Północnej, Azji, Europy Południowej. Obecnie arboretum (4,18 ha) znajduje się w administracji Nadleśnictwa Tułowice, jest ogólnodostępne (darmowe) w porze dziennej, przez cały rok. Dojazd do arboretum jest dobrze oznakowany (najłatwiej trafić z Niemodlina ul. Daszyńskiego), na miejscu obok zabytkowego budynku przygotowano parkingi.

GPS N 50°36’58” , E 17°36’16”

Spacerując wytyczoną ścieżką przyrodniczą możemy się zapoznać z 95 gatunkami drzew i krzewów.

Przez arboretum przepływa strumień, nad którym przerzucono kilka uroczych mostków.

Ozdobą arboretum w Lipnie jest kolekcja różaneczników, szczególnie pięknych w okresie kwitnienia.

Przy ogrodzeniu arboretum ustawiono wieżę widokową, z której można podejrzeć staw Zofia.

Statusem pomników przyrody w arboretum uhonorowano 4 okazy drzew: żywotnik olbrzymi, jałowiec wirginijski, tulipanowiec amerykański, miłorząb dwuklapowy. Przyjmuje się, że zostały one posadzone w pierwszych latach istnienia parku dendrologicznego (ok. 1782 r.) i w obrębie swojego gatunku należą do najstarszych egzemplarzy w Polsce. Wyjątkowo okazale prezentuje się pomnikowy żywotnik olbrzymi, rosnący nad strumieniem, tuż przy wejściu do arboretum.

Drzewo mierzy w obwodzie 442 m, wysokość okazu 34 m, wiek ok. 230 lat.

W pobliżu żywotnika rośnie prawdopodobnie najstarszy w Polsce okaz jałowca wirginijskiego. Drzewo – pomnik przyrody – mierzy w pierśnicy 218 cm, wysokość jałowca 28 metrów.

Dziwnym pokrojem charakteryzuje się pomnikowy tulipanowiec amerykański. Na wysokości 4 m z masywnego pnia wyrasta potężny konar, który u nasady przykryto daszkiem zabezpieczającym przed deszczem.