Kromnowska Topola w gminie Brochów (pow. sochaczewski, mazowieckie).

Topola czarna (Populus nigra L.) zwana również sokorą, sokorzyną, jasiokorą lub topolą nadwiślańską to gatunek drzewa liściastego z rodziny wierzbowatych występujący naturalnie w Europie, Azji i północnej Afryce. Charakteryzuje się bardzo szybkim wzrostem (nawet 2 – 3 m rocznie) osiągając nawet do 40 metrów wysokości, będąc jednocześnie drzewem krótkowiecznym – średnia długość życia to 100 – 200 lat, maksymalnie 250. Jedna z najgrubszych i najwyższych topoli czarnych w Polsce rośnie w nadwiślańskiej miejscowości Kromnów (gm. Brochów, pow. sochaczewski, mazowieckie). Nazywana jest Kromnowską Topolą i jest od 2009 r. chroniona jako pomnik przyrody. Dobrym punktem wyjścia do odnalezienia rekordowej topoli jest niewielki parking przy trasie 575, na mapach Googla opisywany jako rowerowe miejsce odpoczynku, z wiatą, ławkami, stołem oraz z głazem i tablicą upamiętniającą powstanie miejscowości.

GPS N 52°22’39” , E 20°21’01”

Kromnów - miejsce odpoczynku przy trasie 575Kromnów - pamiątkowy głaz z tablicą

W dalszą, niedaleką, bo liczącą ok. 350 m trasę, najlepiej udać się piechotą. Wspinamy się na pobliski wał przeciwpowodziowy i maszerujemy w kierunku wschodnim, w stronę miejscowości Gorzewnica. Po przejściu ok. 300 m należy wypatrywać po lewej stronie widocznej już z pewnej odległości korony pomnikowej topoli, górującej ponad wierzchołki okolicznych drzew. Sam pień jest w okresie wegetacyjnym niewidoczny, przesłonięty przez gęste zarośla otaczające opisywane drzewo.

Kromnów - korona topoli widziana z wału przeciwpowodziowegokorona Kromnowskiej Topoli

Po zejściu z wału należy podejść bliżej ogromnej topoli, choć trzeba przyznać, że nie należy ona do drzew fotogenicznych – pełno wokół niego krzaków i połamanych gałęzi, utrudniających zrobienie satysfakcjonującego zdjęcia.

GPS N 52°22’41.6” , E 20°21’19.6”

główne przewodniki pomnikowej topoli z Kromnowapień Topoli Kromnowskiej

Pień Kromnowskiej Topoli na wysokości ok. 3 metrów rozwidla się na dwa potężne konary. Pomiar obwodu wykonany przez Pawła Lenarta 31.05.2025 r. dał wynik 838 cm, wysokość drzewa ok. 35 metrów, szacunkowy wiek to ok. 220 lat.

pień Kromnowskiej Topolipomiar obwodu pomnikowej topoli z Kromnowaobwód Kromnowskiej Topoli

Jeszcze kilka lat temu kondycja zdrowotna topoli z Kromnowa opisywana była jako  zadowalająca. Obecnie drzewo posiada mocno przerzedzoną koronę z widocznym posuszem, na ziemi leżą ogromne konary oderwane od pomnikowego okazu, poszerza się też ubytek w odziomku.

obłamany konar kromnowskiej topolidziupla w Kromnowskiej Topoli

Kromnowska Topola została ustanowiona pomnikiem przyrody na mocy Rozporządzenia nr 18 Wojewody Mazowieckiego z dnia 31 lipca 2009 r. w sprawie ustanowienia pomników przyrody położonych na terenie powiatu sochaczewskiego.

Więcej zdjęć tego drzewa na blogu Pawła Lenarta, w artykule „Pomnikowa topola czarna “Kromnowska” z Kromnowa. Ukryty olbrzym„, zapraszam do lektury wpisu.

Pomnikowa topola przy promie w Brodach (gm. Sulechów, lubuskie).

(Edytowano 11.07.2022 r.) Prom w Brodach jest jedną z czterech czynnych przepraw promowych przez Odrę w województwie lubuskim. Znajduje się w ciągu liczącej 18 km drogi wojewódzkiej nr 280 : Zielona Góra – Przylep – Płoty – Czerwieńsk – Brody. Prom jest bezpłatny, kursuje w porze dziennej (za wyjątkiem niektórych świąt), zabiera kilka samochodów, rowerzystów oraz pieszych (nośność do 6 ton). W przypadku niskich lub bardzo wysokich stanów wody, gęstej mgły, silnego wiatru, kry na wodzie kursowanie promu jest zawieszane.

Czekając na prom warto przyjrzeć się rosnącej na prawym brzegu Odry (od strony Brodów) potężnej topoli czarnej. To ogromne drzewo – pomnik przyrody – imponuje rozmiarami pnia i rozłożystej korony. Topolę dobrze widać z południowego brzegu Odry, będąc na drugiej stronie można dojść do niej wygodną ścieżką.

Brody - pomnikowa topola czarna

Topola czarna z Brodów należy do najgrubszych okazów tego gatunku w Polsce. Na tabliczce przybitej do drzewa podano obwód wynoszący zaledwie 515 cm, w rzeczywistości topola mierzy w obwodzie znacznie więcej: rejestr pomników przyrody podaje 740 cm, obwód zmierzony w 2012 r. przez autorów książki „Drzewa Polski” wyniósł 733 cm. Pomiar dokonany w czerwcu 2022 r. dał wynik  778 cm! Wysokość drzewa ok. 33 metry, szacunkowy wiek 180 lat.

Brody - pień pomnikowej topolipomiar obwodu pomnikowej topoli

Po drugiej stronie Odry, tuż za wałem przeciwpowodziowym warto zatrzymać się przy obiektach niewielkiego skansenu fortyfikacyjnego. Istniejące tu bunkry są częścią budowanej w latach międzywojennych linii umocnień Oderstellung. Zwiedzanie możliwe po kontakcie telefonicznym z przewodnikiem lub podczas cyklicznej imprezy odbywającej się na początku maja.