Pomniki przyrody w gminie Syców – podsumowanie.

Gmina Syców położona jest w północno – wschodniej części województwa dolnośląskiego, w powiecie oleśnickim, ok. 50 km od Wrocławia. Znaczna część obszaru gminy znajduje się w zasięgu Wzgórz Twardogórskich, część południowo – zachodnia leży na Równinie Oleśnickiej. Ponad 62% terenu zajmują użytki rolne, 30% powierzchni zajmują lasy. Listę gminnych pomników przyrody zapełnia 16 pozycji zróżnicowanych pod względem formy: 11 pojedynczych okazów drzew, 2 grupy drzew, 2 aleje i jeden powierzchniowy pomnik przyrody. Liczna grupa pomnikowych obiektów przyrodniczych znajduje się w Sycowie, 4 z nich: buk pospolity w odm. purpurowej, klon jawor, klon srebrzysty i lipa drobnolistna upiększają zrewitalizowany Park Miejski. Drzewa te zostały opisane dokładnie w artykule „Park Miejski w Sycowie„.

Park Miejski w Sycowie - pomnikowy buk w odm. purpurowej

Park Miejski w Sycowie - pomnikowy klon jawor

Park Miejski w Sycowie - pomnikowy klon srebrzysty w listopadzie 2020 r.

Park Miejski w Sycowie - pomnikowa lipa drobnolistna

Z sycowskim parkiem graniczy posesja przy ul. Leśnej 1a, na jej terenie zlokalizowana jest grupa 3 pomnikowych dębów.

Syców - pomnikowe dęby rosnące na posesji Leśna 1a latem

Do miejskich pomników przyrody należy również okazały platan klonolistny rosnący na terenie SPZOZ „Przychodnia”, przy ul. Wrocławskiej 2.

Syców - pomnikowy platan jesienią

Więcej o dębach z ul. Leśnej oraz platanie klonolistnym w artykule „Pomniki przyrody w Sycowie„. Bogata w pomnikowe drzewa jest wieś Drołtowice. W dawnym parku podworskim, zlokalizowanym niedaleko kościoła, rośnie pomnikowa sosna czarna o obwodzie 355 cm.

pomnikowa sosna czarna w Drołtowicach

Naprzeciw parku, po drugiej stronie szosy, przy polnej drodze odchodzącej na północ, rośnie pomnikowy dąb szypułkowy o obwodzie 460 cm. Nieco dalej, przy stawie, znajduje się drugi okaz tego gatunku o obwodzie 488 cm.

pomnikowy dąb przy drodze polnej w Drołtowicach

pomnikowy dąb rosnący nad stawem w Drołtowicach

Dość trudna do odnalezienia jest grupa 5 pomnikowych dębów zlokalizowanych na terenie leśnym (oddz. 160) administrowanym przez Nadleśnictwo Syców, leśnictwo Drołtowice. Więcej informacji oraz zdjęć w artykule „Pomnikowe drzewa w Drołtowicach„.

las k. Drołtowic - pomiar pomnikowego dębu nr 2.las k. Drołtowic - pnie pomnikowych dębów nr 4 i 5.

W Stradomii Wierzchniej cały park otaczający zrujnowany pałac został objęty ochroną pomnikową. W zasadzie nie wiadomo dlaczego, teren założenia parkowego jest zdewastowany, zarośnięty i właściwie pozbawiony szczególnie okazałych, względnie egzotycznych okazów drzew. Więcej informacji w artykule „Park przypałacowy w Stradomii Wierzchniej„.

pałac w Stradomii Wierzchniej - widok od strony parku

fragment parku w Stradomii Wierzchniej

W Stradomii Wierzchniej znajduje się piękna aleja złożona z sędziwych lip drobnolistnych. Dokładny opis lokalizacji oraz wymiary pomnikowych okazów w artykule „Pomnikowe aleje w gminie Syców„.

7. Stradomia Wierzchnia - pomnikowa aleja

Również na terenie administracyjnym wsi Stradomia Wierzchnia zlokalizowany jest nowo ustanowiony pomnik przyrody – daglezja zielona. Drzewo stoi w liściastym młodniku na granicy lasu, pomiędzy przysiółkami Widawki i Błotnik, ok. 1100 m na południe od drogi ekspresowej S-8.

GPS N 51°17′44.3″, E 17°37′09.5″

Stradomia Wierzchnia - pomnikowa daglezja zielona

Stradomia Wierzchnia - pomnikowa daglezja

Daglezja mierzy w obwodzie 322 cm, wysokość okazu 37 metrów, status pomnika przyrody uzyskała na mocy Uchwały nr XXVIII/232/2020 Rady Miejskiej w Sycowie z dnia 21 grudnia 2020 r.

Stradomia Wierzchnia - pień pomnikowej daglezji

Druga pomnikowa aleja w gminie Syców umiejscowiona jest pomiędzy wsiami Szczodrów i Zawada. Na odcinku 500 m, po obu stronach drogi, rośnie 82 szt. kasztanowców białych o obwodach 170 – 270 cm. Więcej zdjęć w artykule „Pomnikowe aleje w gminie Syców„.

Pomnikowa aleja kasztanowców przy drodze Szczodrów-Zawada

W pobliżu wsi Szczodrów, na grobli stawu ok. 550 m na wschód drogi S-8, rośnie pomnikowy dąb. Aby trafić do wspomnianego drzewa, należy kierować się ze Szczodrowa w kierunku Stradomii Wierzchniej i po przejechaniu wiaduktu nad drogą ekspresową S-8 należy skręcić w lewo, w pierwszą polną drogę. Dalej piechotą ok. 400 m do początku pięknej alei złożonej z dorodnych dębów szypułkowych.

Szczodrów - aleja dębowa przy drodze do pomnikowego dębu

Po pokonaniu dalszych 500 m trafimy pod koronę pomnikowego okazu o obwodzie 444 cm i wysokości 22 metry.

GPS N 51°17′19.4″, E 17°35′12.5″

Szczodrów - pomnikowy dąb na grobli stawu

pomnikowy dąb rosnący w pobliżu Szczodrowa

Szczodrów - pomnikowy dąb

pomiar pomnikowego dębu rosnącego k. Szczodrowa

Szczodrów - pomiar pomnikowego dębu

Tuż przy północnej granicy gminy Syców, po lewej (zachodniej) stronie drogi z Komorowa do Międzyborza, rośnie pomnikowy dąb szypułkowy o nazwie „Napoleon”.

GPS N 51°20′20″, E 17°41′13″

Komorów - dąb Napoleon jesienią

Komorów - dąb Napoleon latem

pomnikowy dąb przy drodze Komorów - Międzybórzdąb Napoleon koło Komorowa

Obwód pomnikowego drzewa wynosi 577 cm, wysokość drzewa 22 metry, szacunkowy wiek 300 – 350 lat. Status pomnika przyrody „Napoleon” uzyskał już w 1964 r.

Komorów - pień dębu Napoleon

pomiar obwodu dębu Napoleon

Pomnikowe aleje w gminie Syców (pow. oleśnicki, dolnośląskie).

Pomnikowa aleja to specyficzny rodzaj grupowego pomnika przyrody, w którym ochroną obejmuje się drzewa obsadzone rzędami po obu stronach drogi. Aleje były i są istotnym elementem kompozycyjnym założeń parkowych, podnosiły również rangę drogi dojazdowej do założeń rezydencjonalnych czy też innych ważnych miejsc. Skłonność do kształtowania dróg jako alei utrwaliła się w XIX w. i była kontynuowana także później. Oprócz walorów estetycznych aleje likwidowały monotonię, ułatwiały orientację w terenie (szczególnie zimą, gdy śnieg zasypał drogę), chroniły przed słońcem i wiatrem. Te, które przetrwały do czasów współczesnych, posiadające nawet kilka kilometrów długości, powoływane są niekiedy do ochrony pomnikowej.

W dolnośląskiej gminie Syców możemy podziwiać dwie aleje o statusie pomników przyrody, jedna obsadzona jest kasztanowcami, druga lipami drobnolistnymi. Dwa rzędy kasztanowców znajdziemy we fragmencie drogi pomiędzy Szczodrowem a Zawadą.

GPS  N 51°18′17.1″, E 17°34′59.4″(początek) ; N 51°18′25.5″ , E 17°35′23.1″ (koniec)

1. Początek pomnikowej alei na drodze Szczodrów-Zawada

2. Pomnikowa aleja kasztanowców przy drodze Szczodrów-Zawada

3. Pomnikowa aleja kasztanowców przy drodze Szczodrów-Zawada

Na odcinku 500 m, po obu stronach drogi, rośnie 82 szt. kasztanowców białych (w rejestrze RDOŚ 85 szt.) o obwodach 170 – 270 cm i przeciętnej wysokości 19 metrów. Aleja jest objęta ochroną pomnikową od 4 października 1984 r.

4. Pomnikowa aleja kasztanowców przy drodze Szczodrów-Zawada

5. Pomnikowa aleja kasztanowców przy drodze Szczodrów-Zawada

6. Pomnikowa aleja kasztanowców przy drodze Szczodrów-Zawada

7. Pomnikowa aleja kasztanowców przy drodze Szczodrów-Zawada

8. Pomnikowa aleja kasztanowców przy drodze Szczodrów-Zawada

9. Koniec pomnikowej alei na drodze Szczodrów-Zawada

Pomnikowa aleja złożona z lip drobnolistnych położona jest na terenie wsi Stradomia Wierzchnia.  Aby do niej trafić należy w okolicach stacji paliw skręcić w lokalną drogę oznaczoną drogowskazem „Biskupice 6 km”, po 350 m wjedziemy na teren leśny a po kolejnych 200 m skręcamy w lewo. Po 300 m kończy się las a zaczyna wspomniana aleja lipowa.

GPS  N 51°16′50.5″, E 17°37′21″ (początek) ; N 51°16′51″ , E 17°37′13.7″ (koniec)

aleja lipowa w Stradomii Wierzchniej

aleja lipowa w Stradomii Wierzchniej zimą

aleja lipowa w Stradomii

1. Pomnikowa aleja w Stradomii Wierzchniejpoczątek alei lipowej

2. Stradomia Wierzchnia - pomnikowa aleja

3. Stradomia Wierzchnia - pomnikowa aleja lipowa

4. Stradomia Wierzchnia - uszkodona lipa w pomnikowej alei

Chociaż w alei rośnie 15 lip to ochroną pomnikową objęto 5 okazów (pierwotnie 6) o obwodach: 405, 555, 530, 510, 580 cm. Wysokość drzew od 7 do 21 m, szacunkowy wiek – ponad 200 lat.

5. Stradomia Wierzchnia - usychająca lipa w pomnikowej alei

6. Stradomia Wierzchnia - pomnikowa aleja

7. Stradomia Wierzchnia - pomnikowa aleja

8. Stradomia Wierzchnia - jedna z lip w pomnikowej alei

Na pniu ostatniej lipy w alei wisi słabo już czytelna tablica, zawieszona jeszcze przed 1990 r. (w godle orzeł bez korony).

9. Stradomia Wierzchnia - pomnikowa lipa z zawieszoną tablicą

10. Tablica na pomnikowej lipie11. Stradomia Wierzchnia - koniec pomnikowej alei12. Stradomia Wierzchnia - pomnikowa lipa na końcu alei

Okazałe lipy uzyskały status pomnika przyrody  w 1964 r. W zasadzie nic nie stoi na przeszkodzie by ochroną pomnikową objąć wszystkie lipy w alei.

13. Stradomia Wierzchnia - pomnikowa aleja lipowa

14. Stradomia Wierzchnia - aleja lipowa

15. Stradomia Wierzchnia - okazała lipa w pomnikowej alei

Godna ochrony pomnikowej jest aleja dębowa ciągnąca się na długości prawie 800 m we wschodniej części wsi Stradomia Wierzchnia.

aleja dębowa we wsi Stradomia Wierzchnia