Pomnikowa lipa w Cielętnikach (gm. Dąbrowa Zielona, śląskie).

W Cielętnikach – niewielkiej wsi położonej przy granicy województwa śląskiego i łódzkiego (pow. częstochowski, śląskie) – znajduje się unikalny w skali krajowej pomnik przyrody. Rosnąca tam pomnikowa lipa drobnolistna jest najgrubszą i zarazem najstarszą przedstawicielką tego gatunku w Polsce. Potężny okaz rośnie 2 m od prezbiterium neogotyckiego kościoła parafialnego p.w. Przemienienia Pańskiego.

W nocy z 5 na 6 października 2017 r. orkan Ksawery powalił lipę na ziemię. O dalszych losach pomnikowego drzewa zadecydują dendrolodzy.

GPS N 50°53’22.8” , E 19°34’29.9”

Warto wspomnieć o tym, że Cielętniki znajdują się na trasie wielu pielgrzymek do Częstochowy (oddalonej o 40 km). Na zdjęciach poniżej odpoczywający pod lipą uczestnicy Warszawskiej Pielgrzymki Pieszej.

Pień lipy mierzony na wysokości pierśnicy wynosi aż 1107 cm obwodu, jednak poniżej zwęża się i w najcieńszym miejscu liczy sobie 1084 cm (oficjalny obwód). Według oficjalnych rankingów jest obecnie najgrubszym drzewem w Polsce. Wysokość okazu ok. 30 m, wiek obliczony przez C. Pacyniaka to 550 lat.

Obok lipy ustawiono tablicę informacyjną. Treść tablicy zawiera legendę z której wynika, że opisywany okaz jest zrostem 18 posadzonych obok siebie lip. Wspomniano również o dawnych pątnikach, wierzących że kora ogromnej lipy uśmierza ból zębów.

Przy pełnej sympatii dla pomnikowej lipy w Cielętnikach należy mieć świadomość, że za kilkanaście lat utraci status najgrubszego drzewa w Polsce. Przegonią ją znacznie szybciej przyrastające na grubość olbrzymie platany klonolistne: „Olbrzym” z Chojnej lub „Konstytucyjny” z Dobrzycy. Niemniej pozostanie najgrubszym z rodzimych gatunków drzew.

Pomnikowy dąb w Piskorzeńcu (gm. Przedbórz, łódzkie).

Piskorzeniec to niewielka wieś w gminie Przedbórz (pow. radomszczański, łódzkie) położona przy samej granicy oddzielającej województwo łódzkie i świętokrzyskie. Tutejszy krajobraz to mozaika pól uprawnych i łąk otoczonych rozległymi kompleksami leśnymi. Zabudowa wsi skupiona jest wzdłuż drogi powiatowej 3910E. Jadąc przez miejscowość w kierunku Przedborza, można ujrzeć (po prawej stronie) koronę rosnącego w oddali ogromnego dębu szypułkowego. Drzewo zlokalizowane na granicy lasu, dokładnie 520 m na północ od posesji nr 30 (najlepiej je widać z szosy ok. 150 m przed tym domem). Do okazu nie prowadzi żadna większa droga, trzeba się więc przespacerować łąkami, mijając po drodze duży, nieużytkowany budynek gospodarczy.

GPS N 51°03’56.6” , E 20°02’05.5”

pomnikowy-dab-w-piskorzencu

Dawniej okaz posiadał trzy pnie rozdzielające się na wysokości ok. 2 metrów. Obecnie pozostał tylko jeden. Według rejestru obwód dębu mierzonego na wysokości 130 cm wynosi 728 cm, pomiary przeprowadzone w 2015 r. (źródło) dają wynik 750 cm. Ten bezimienny okaz należy więc do czołówki najgrubszych dębów szypułkowych województwa łódzkiego.

pien-pomnikowego-debu-w-piskorzencu

Dąb szypułkowy w Piskorzeńcu jest pomnikiem przyrody od 1996 r. Wg rejestru w 2006 r. przeprowadzono na nim prace pielęgnacyjne. Na pniu wisi jeszcze zdezelowana tabliczka. Olbrzymie dziuple widoczne na zdjęciach zasiedliły szerszenie i zbudowały wewnątrz gniazdo. Dlatego w ciepłych miesiącach należy zachować szczególną ostrożność przy zbliżaniu się do pomnikowego okazu.