Gmina wiejska Rudna położona jest w północnej części województwa dolnośląskiego, w powiecie lubińskim. Jest jedną z większych gmin w regionie (pow. 216,6 km²) której wschodnią granicę wyznacza rzeka Odra. Gmina posiada rolniczy charakter – 52% powierzchni gminy stanowią użytki rolne, lasy zajmują 34% jej obszaru. Cechą charakterystyczną tej części powiatu lubińskiego jest duża ilość założeń pałacowo – parkowych. Parki dworskie tworzono często z zachowaniem zastanego drzewostanu, więc niektóre egzemplarze drzew – głównie dębów – osiągnęły imponujące rozmiary, kwalifikujące je do ochrony pomnikowej. To właśnie w parkach wiejskich rośnie większość tutejszych pomników przyrody – 17 szt., a na terenach leśnych – 2 szt.
Ciekawą grupę pomnikowych drzew stanowią 4 dęby szypułkowe o obwodach 370 – 440 cm rosnące na terenie dawnego parku przypałacowego w Orsku. Obecnie obszar ten stanowi fragment rezerwatu przyrody „Skarpa Storczyków”.
Dwa z nich rosną nieco poniżej drogi, na wysokości tablicy oznaczającej wjazd na teren zabudowany.
GPS N 51°35′02″, E 16°20′57″
Trzeci rośnie przy leśnej drodze prowadzącej wzdłuż granicy rezerwatu.
Czwarty rośnie najbliżej zrujnowanego pałacu.
Grupę czterech pomnikowych dębów szypułkowych znajdziemy również w parku podworskim w Gawronkach. Okazy mierzą w obwodzie 420 – 510 cm. Niestety nie zostały oznakowane i ich identyfikacja jest utrudniona.
GPS N 51°32′46″, E 16°16′49″
Pomnikowy okaz buka pospolitego znajdziemy w parku położonym za zrujnowanym pałacem w Rynarcicach. Buk mierzy w obwodzie 425 cm, wysokość drzewa 29 metrów, wiek ok. 210 lat, brak tabliczki.
GPS N 51°28′30″, E 16°12′21″
Przy skrzyżowaniu dróg we wsi Mleczno, na skraju parku podworskiego, rośnie pomnikowy dąb szypułkowy. Drzewo posiada pień o obwodzie 464 cm.
GPS N 51°28′05″, E 16°16′21″
W listopadzie 2015 r. gmina Rudna przeprowadziła prace pielęgnacyjne i zabezpieczające na części pomnikowych drzew. Ponadto okazy uzyskały nowe tabliczki. Najpilniej tych prac wymagała lipa drobnolistna rosnąca na skraju parku w Kliszowie.
GPS N 51°29′59″, E 16°21′23″
Drzewo mierzy w pierśnicy 480 cm.
Zabiegów pielęgnacyjnych oraz oznakowania doczekały się dwa pomnikowe dęby we wsi Wysokie. Grubszy dąb mierzy w obwodzie 550 cm, wysokość drzewa 22 m, wiek ok. 300 lat.
GPS N 51°31′36″, E 16°19′42″
Drugi okaz rosnący po przeciwnej stronie cieku wodnego mierzy w pierśnicy 410 cm.
GPS N 51°31′34″, E 16°19′42″
Przy parkowym stawie w miejscowości Naroczyce rośnie pomnikowa daglezja zielona o obwodzie 228 cm. Po listopadowej pielęgnacji drzewo uzyskało m.in. nową tabliczkę.
GPS N 51°31′34″, E 16°25′46″
W parku, przed zamkiem w Chobieni, rośnie pomnikowy miłorząb dwuklapowy o obwodzie 240 cm. Drzewo to opisałem dokładnie w artykule „Pomnikowy miłorząb przy zamku w Chobieni„.
GPS N 51°32′35″, E 16°26′50″
W niewielkim parku za pałacem w Nieszczycach rosną dwa pomnikowe dęby o obwodach 510 i 380 cm.
GPS N 51°33′12″, E 16°24′13″
Równie okazałe dęby rosną przy niewielkim stawie z wysepką położonym ok. 300 m na wschód od pałacu. Warto je również objąć ochroną pomnikową.
GPS N 51°33′12″, E 16°24′34″
W lesie k. Nieszczyc (oddz. 64f) rośnie pomnikowy żywotnik zachodni o obwodzie 210 cm.
GPS N 51°32′33″, E 16°22′54″
W lesie (oddz.216f) na wschód od wsi Koźlice rośnie pomnikowy buk pospolity. Okaz mierzy 510 cm w obwodzie, jego szacowany wiek to 330 lat. Duża ilość narośli i blizn po konarach nadaje mu wyjątkowo fantazyjny wygląd.
GPS N 51°27′07″, E 16°15′12″
Pomnikiem przyrody nieożywionej w gminie Rudna powinien zostać olbrzymi głaz narzutowy o nazwie Piotrek. Leży częściowo odkopany w leśnym oddz. 123a, w pobliżu niebieskiego szlaku Lubin – Rynarcice. Przy obwodzie 16 m byłby największym pod tym względem głazem narzutowym na Dolnym Śląsku.
GPS N 51°27′37″, E 16°11′38″
