Park przy pałacu w Gorzanowie (gm. Bystrzyca Kłodzka).

Budowę pałacu w Gorzanowie (gm. Bystrzyca Kłodzka, dolnośląskie) rozpoczęto w 1573 r. na południe od pierwotnej warowni średniowiecznej. Budowla wielokrotnie przebudowywana w czasach późniejszych była przez prawie 300 lat siedzibą rodu Herbersteinów.

pałac w Gorzanowie w 2016 r.

Jakieś założenie ogrodowe przy gorzanowskiej rezydencji istniało już pewnie w renesansie, materiał ikonograficzny z końca XVII w. przedstawia wspaniały park inspirowany włoską sztuką ogrodową z przełomu renesansu i manieryzmu. Z tego okresu pochodzi zrujnowany dziś pawilon mieszczący grotę – w czasach świetności bogato dekorowany sztukaterią i rzeźbami (szeroki opis parku z tego okresu znajdziemy w publikacji M. Jagiełło i W. Brzezowskiego „Ogrody na Śląsku T.1. Od średniowiecza do XVII w.”, Wrocław 2014 r.).

Gorzanów - pawilon ogrodowy (grota)

Na początku XVIII w. założeniu nadano barokowy charakter, a po 1775 r.  przekształcono istniejący ogród w park krajobrazowy w stylu angielskim. Po II wojnie światowej założenie pałacowo – parkowe przez dziesiątki lat niszczało, do ratowania kompleksu przystąpiła w listopadzie 2012 r.  Fundacja Pałac Gorzanów. Pałac mimo prowadzonych robót restauracyjnych udostępniony jest do zwiedzania, rewitalizacji doczekał się również park.park w Gorzanowie

Obecna powierzchnia parku to 6,5 ha, w drzewostanie przeważają rodzime gatunki drzew liściastych. Ochroną pomnikową objęto 4 okazy drzew: klon jawor i 3 dęby szypułkowe. Klon jawor rośnie przy wschodniej ścianie pałacu, na szczycie skarpy.

pomnikowy klon jawor przy pałacu w Gorzanowiepark w Gorzanowie - pomnikowy klon jaworpark w Gorzanowie - pomnikowy jawor

Obwód pomnikowego okazu wynosi 388 cm, wysokość drzewa 22 metry.

park w Gorzanowie - pień pomnikowego jawora

Pierwszy z pomnikowych dębów o obwodzie 480 cm i wysokości 27 m rośnie obok okazałego platana, w północno – wschodnim narożniku parku.

park w Gorzanowie - pomnikowy dąb i platan klonolistnypark w Gorzanowie - pierwszy z pomnikowych dębówpark w Gorzanowie - pomnikowy dąb Ipark w Gorzanowie - pień pomnikowego dębu I

Drugi pomnikowy dąb zlokalizowany jest w pobliżu groty. Obwód pierśnicowy wynosi 456 cm, wysokość 26 metrów.

park w Gorzanowie - pomnikowy dąb IIpark w Gorzanowie - drugi z pomnikowych dębówpark w Gorzanowie - pień pomnikowego dębu II

W południowej części założenia parkowego znajduje się sadzawka, a w jej pobliżu trzeci pomnikowy dąb.

sadzawka w gorzanowskim parkupark w Gorzanowie - pomnikowy dąb IIIGorzanów - pomnikowy dąb rosnący w południowej części parkuGorzanów - pomnikowy dąb III

Obwód pomnikowego drzewa to 578 cm, wysokość dębu 26 metrów.

park w Gorzanowie - pień trzeciego pomnikowego dębupark w Gorzanowie - pień pomnikowego dębu III

Niedaleko tego dębu, tuż obok zabudowań, rosną dwa potężne jesiony wyniosłe. Niestety znajdują się w bardzo złym stanie zdrowotnym.

park w Gorzanowie - okazałe jesiony obok pomnikowego dębupark w Gorzanowie - okazały jesionpark w Gorzanowie - pień okazałego jesionu

Warte uwagi są też inne, nie posiadające statusu pomnika przyrody drzewa: wspomniany wcześniej platan, dwie choiny kanadyjskie i sosna o oryginalnym pokroju.

platan w gorzanowskim parkupark w Gorzanowie - choiny kanadyjskieGorzanów - sosna o oryginalnym pokroju

Zwiedzając Gorzanów warto zobaczyć jeszcze jeden cenny obiekt przyrodniczy – aleję złożoną z sędziwych dębów – zlokalizowaną w pobliżu stacji kolejowej.

Gorzanów - aleja obsadzona dębami w pobliżu stacji PKPGorzanów - aleja sędziwych dębów

Pomnikowe dęby z Bierutowa (pow. oleśnicki, dolnośląskie).

Bierutów to miasto (siedziba gminy miejsko – wiejskiej) położone we wschodniej części Dolnego Śląska, w powiecie oleśnickim. Spośród kilkunastu zachowanych budowli zabytkowych miasta, warto zobaczyć zamek – dawną siedzibę Książąt Bierutowskich, wieżę zamkową w linii murów obronnych oraz gotycki kościół p.w. św. Katarzyny Aleksandryjskiej.

Zamek w BierutowieBierutów - wieża zamkowa w ciągu murów obronnych miastaKościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Bierutowie

Przy kościele św. Katarzyny (plac Kościelny 1) rosną dwa dęby szypułkowe o statusie pomników przyrody.

Bierutów - pomnikowe dębypomnikowe dęby przed kościołem św. Katarzyny w BierutowieBierutów - para pomnikowych dębów wczesną wiosnąBierutów - para pomnikowych dębówpomnikowe dęby z Bierutowa

W akcie prawnym z 1981 r. powołującym dęby z Bierutowa do ochrony pomnikowej jest mowa o 3 drzewach, niestety do czasów dzisiejszych zachowały się dwa okazy. Po trzecim dębie pozostała tylko niewysoka karpa, stanowiąca obecnie oryginalny kwietnik.

Bierutów - pień po wyciętym pomnikowym dębie

Stan zdrowotny pary pomnikowych dębów można uznać za zadowalający.  Posusz w koronach jest niewielki, na pniach nie stwierdzono większych ubytków.

Bierutów - pomnikowe dęby na tle kościoła św. Katarzynypara pomnikowych dębów z Bierutowapnie pomnikowych dębów z Bierutowa

Obwód grubszego okazu na wysokości 130 cm wynosi 456 cm, drugi  dąb rosnący bliżej szkoły mierzy w obwodzie 442 cm. Wysokość obydwu egzemplarzy to ok. 25 metrów.

Bierutów - pomiar pierwszego pomnikowego dębuBierutów - pomiar drugiego pomnikowego dębu

Opisane powyżej dęby szypułkowe są jedynymi pomnikami przyrody w gminie Bierutów.