Pomnikowy dąb w Piskorzeńcu (gm. Przedbórz, łódzkie).

Piskorzeniec to niewielka wieś w gminie Przedbórz (pow. radomszczański, łódzkie) położona przy samej granicy oddzielającej województwo łódzkie i świętokrzyskie. Tutejszy krajobraz to mozaika pól uprawnych i łąk otoczonych rozległymi kompleksami leśnymi. Zabudowa wsi skupiona jest wzdłuż drogi powiatowej 3910E. Jadąc przez miejscowość w kierunku Przedborza, można ujrzeć (po prawej stronie) koronę rosnącego w oddali ogromnego dębu szypułkowego. Drzewo zlokalizowane na granicy lasu, dokładnie 520 m na północ od posesji nr 30 (najlepiej je widać z szosy ok. 150 m przed tym domem). Do okazu nie prowadzi żadna większa droga, trzeba się więc przespacerować łąkami, mijając po drodze duży, nieużytkowany budynek gospodarczy.

GPS N 51°03’56.6” , E 20°02’05.5”

pomnikowy-dab-w-piskorzencu

Dawniej okaz posiadał trzy pnie rozdzielające się na wysokości ok. 2 metrów. Obecnie pozostał tylko jeden. Według rejestru obwód dębu mierzonego na wysokości 130 cm wynosi 728 cm, pomiary przeprowadzone w 2015 r. (źródło) dają wynik 750 cm. Ten bezimienny okaz należy więc do czołówki najgrubszych dębów szypułkowych województwa łódzkiego.

pien-pomnikowego-debu-w-piskorzencu

Dąb szypułkowy w Piskorzeńcu jest pomnikiem przyrody od 1996 r. Wg rejestru w 2006 r. przeprowadzono na nim prace pielęgnacyjne. Na pniu wisi jeszcze zdezelowana tabliczka. Olbrzymie dziuple widoczne na zdjęciach zasiedliły szerszenie i zbudowały wewnątrz gniazdo. Dlatego w ciepłych miesiącach należy zachować szczególną ostrożność przy zbliżaniu się do pomnikowego okazu.

Dąb „Bartek” z Zagnańska (pow. kielecki, świętokrzyskie).

Najpopularniejszy w Polsce pomnik przyrody – słynny dąb „Bartek” – rośnie na obrzeżach Zagnańska (pow. kielecki, świętokrzyskie), po lewej stronie drogi 750 (ul. Turystyczna) Samsonów – Zagnańsk. Drzewo otoczone drewnianym płotem znajduje się kilkanaście metrów od ruchliwej szosy, dolna część dębu jest jednak zasłonięta od strony ulicy gęstym żywopłotem. Dojazd z pobliskich miejscowości jest dobrze oznakowany wieloma drogowskazami.

GPS N 50°59’15.30” , E 20°39’00.15”

Naprzeciw słynnego okazu znajduje się duży, bezpłatny parking (i kramy z pamiątkami). Przedostanie się na drugą stronę ruchliwej ulicy ułatwia przejście dla pieszych z sygnalizacją świetlną.

Mijamy stylową bramę i możemy podziwiać „Bartka” w całej okazałości.

Przy ogrodzeniu sędziwego dębu ustawiono tablice z charakterystyką „Bartka” oraz jego historią.

Obwód okazu – 985 cm oraz wiek (wg C. Pacyniaka) – 686 lat plasują „Bartka” w pierwszej piątce w rankingu najgrubszych i najstarszych polskich dębów. Niestety sędziwy wiek oraz przebyte incydenty mocno odbiły się na kondycji drzewa. Po pożarze w 1905 r. powstała olbrzymia dziupla, obecnie zasłaniana korą z innych okazałych dębów.

W charakterystyczną sylwetkę „Bartka” wpisane są już elastyczne podpory, wiązania korony, odciągi zakotwione w betonowych wylewkach. Dzięki temu drzewo jeszcze stoi, ale olbrzymim konarom grozi niestety dalsze obłamywanie.

liny-i-podpory-na-debie-bartekdab-bartek-oblamujacy-sie-konar

„Bartka” wyposażono również w instalację odgromową.

Z opisywanym dębem związanych jest wiele legend, podań i wierzeń. Być może w związku z nimi na pniu „Bartka” wiszą dwie figurki ukrzyżowanego Chrystusa.

Mniej znanym pomnikiem przyrody, mimo że położonym w bezpośrednim sąsiedztwie dębu „Bartek”, jest dwurzędowa „Aleja przydrożna” złożona głównie z klonów i jesionów. Więcej o niej w następnym artykule.