Park Miejski w Jaworze (dolnośląskie).

Opublikowany 24 czerwca 2018 przez mareke

Park Miejski w Jaworze (o powierzchni ponad 20 ha) znajduje się w południowej części miasta. Przez środek parku przepływa Nysa Szalona nad którą przerzucono dwie kładki, rzeka dzieli teren zielony na część północną i południową. Ponad połowa (19 szt.) jaworskich pomników przyrody rośnie w Parku Miejskim. Niestety, większość z nich nie została w żaden sposób oznakowana i lokalizacja niektórych jest zagadkowa. Jedno z wejść do parku znajduje się u zbiegu ulic Chopina, Kościuszki i Parkowej, tam na tablicy odczytamy dość skąpe informacje na temat jego powstania.

Wchodząc do parku po lewej stronie widzimy staw z zainstalowanymi fontannami, po prawej pierwsze pomnikowe drzewa – 2 platany klonolistne o obwodach 340 i 398 cm.

Nieco głębiej znajduje się pomnikowy kasztanowiec biały, uważany za najgrubszy okaz tego gatunku w Polsce.

Obwód kasztanowca wynosi 548 cm, wysokość okazu 28,5 m, szacunkowy wiek ok. 280 lat. W przyziemnej części pnia znajduje się ogromny ubytek, mimo tego wytrzymuje wichury powalające drzewa obok.

Kolejne pomnikowe drzewa: lipy drobnolistne i szerokolistne o obwodach 310 – 370 cm i 3 wiązy polne o obwodach 280,355,415 cm, rosną w okolicy wału przeciwpowodziowego.

Po lewej stronie głównej alei, rośnie oznaczona tabliczką, mocno uszkodzona lipa drobnolistna.

Idziemy dalej główną aleją wzdłuż kasztanowców w kierunku rzeki, nie przechodzimy przez most, ale idziemy wałem powodziowym do drugiej kładki. Po drodze miniemy pomnikowy okaz platana klonolistnego o obwodzie 395 cm.

Przechodzimy przez most nad Nysą Szaloną, następnie przez kładkę przerzuconą nad wysychającą często Puszówką i znajdujemy się przy dwóch pomnikowych dębach o obwodach przekraczających 300 cm..

W pobliżu, przy ogrodzeniu ogródków działkowych, rośnie trzeci pomnikowy dąb.

Bliżej rzeki rośnie pomnikowy buk o oryginalnym pokroju. Obwód pnia tego okazu wynosi 330+190 cm, wysokość drzewa 16 m.

Idziemy dalej wzdłuż strumienia wgłąb południowej części parku. Po prawej, na niewielkim wzgórzu, stoi odnowiona pergola, a z tyłu za nią plac zabaw dla dzieci

Łatwo zauważyć różnicę między północną a południową częścią parku. W tej części park bardziej przypomina rzadki las mieszany, poprzecinanego układem alejek.

Warto odnaleźć jeszcze jeden okaz pomnikowego buka, o nietypowej, wielopniowej formie o łącznym obwodzie 568 cm.

Pomniki przyrody w Jakuszowej (gm. Paszowice, dolnośląskie).

Opublikowany 10 marca 2018 przez mareke

Jakuszowa to niewielka, otoczona lasami wieś, położona w granicach Parku Krajobrazowego „Chełmy” (gm. Paszowice, pow. jaworski, dolnośląskie). W centrum miejscowości znajduje się klasycystyczny pałac, w otoczeniu zabudowań gospodarczych dawnego folwarku. Pałac w obecnej postaci wybudowano na pocz. XIX w., późniejsze przebudowy nastąpiły w końcu XIX w. i 1910 r.

Od strony południowej do pałacu przylega założenie parkowe o powierzchni 3,6 ha, powstałe pod koniec XIX w. Park zajmuje fragment średnio stromego zbocza, jego drzewostan złożony jest głównie z rodzimych gatunków liściastych. Miejscami jest bardzo mocno zakrzaczony, oryginalny program i układ ścieżek dawno uległ zatarciu. Zarówno pałac i park należą obecnie do prywatnych osób, zwiedzanie wymaga zgody właścicieli. W zespole pałacowo – parkowym 4 drzewa wyróżniono do ochrony pomnikowej. Przy północno – zachodnim narożniku pałacu (wieży) rośnie pomnikowa lipa o obwodzie 380 cm.

Na tyłach pałacu, przy wejściu do parku, rośnie najcenniejsze drzewo w Jakuszowej – sędziwy cis pospolity w formie wielopniowej, o obwodach najgrubszych odnóg 136 + 254 cm i wysokości 7 metrów.

W starszych przewodnikach (Czerwiński, Mazurski, Sudety Zachodnie, 1983 r.) cis z Jakuszowej prezentowany był jako najstarszy na Pogórzu Kaczawskim, którego wiek oceniano nawet na (mocno przesadzone) 800 lat. W Słowniku Geografii Turystycznej Sudetów (tom 7, Pogórze Kaczawskie) ci sami współautorzy opisali okaz jako 200 – letni, w dolnośląskim rejestrze pomników przyrody figuruje jako drzewo 300 – letnie.

W głębi parku rosną jeszcze 2 pomnikowe klony jawory o obwodach 275 i 340 cm. Ten grubszy, ogłoszony pomnikiem przyrody już w 1967 r. miał się charakteryzować konarami wrośniętymi w ziemię, tworzącymi naturalną altanę. Niestety, drzewo takie w tym parku już nie istnieje, względnie wyrosło i utraciło atrakcyjny pokrój. Identyfikację pomnikowych jaworów utrudnia brak tabliczek, poniżej zdjęcia najgrubszych okazów tego gatunku.

Jakuszowa stanowi alternatywny dla Myśliborza punkt wyjścia do Wąwozu Myśliborskiego. Dojdziemy tam czarnym szlakiem przechodzącym przez górną część wsi, ok. 300 powyżej przystanku autobusowego zlokalizowanego przy pałacu. Spacerując szlakiem w kierunku Wąwozu Myśliborskiego mijamy aleję złożoną z sędziwych lip.

Jedna z lip (obwód 330 cm, wysokość 24 m, wiek ok. 160 lat), ostatnia po lewej stronie, została objęta ochroną pomnikową. Niestety, w ostatnim czasie uległa znacznemu obłamaniu.

Częścią wsi Jakuszowa jest przysiółek Siedmica. Nieliczne zabudowania (wśród nich kwatera myśliwska i leśniczówka) tej śródleśnej osady zlokalizowane są głównie wzdłuż szosy łączącej Lipę z Jaworem. To dobry punkt wyjścia do odwiedzenia pobliskich rezerwatów: „Nad Groblą” i „Wąwóz Siedmica”, które łączy zielono znakowany szlak turystyczny. Niecałe 100 m od leśniczówki, po prawej stronie drogi w kierunku Jawora, rośnie pomnikowa lipa drobnolistna.

Dolna część pnia (obwód 340 cm) schowany jest w gęstych chaszczach, wysokość drzewa 28 m, wiek ok. 160 lat.

W Siedmicy ma również początek czarno znakowany szlak (o którym już wcześniej wspominałem) prowadzący przez Jakuszową do Wąwozu Myśliborskiego. Najpierw biegnie szosą od kwatery myśliwskiej w kierunku Jawora, mija po prawej pomnikową lipę, dalej leśniczówkę, by po następnych 600 m skręcić w lewo, w drogę leśną wysadzaną obustronnie modrzewiami.

Aleję objęto w 1990 r. ochroną pomnikową, w jej skład wchodzą 153 modrzewie europejskie o obwodach 70 – 170 cm, wysokości 20 – 25 m i szacowanym wieku 80 – 110 lat.

Wracamy do Siedmicy, dokładnie na jej zachodni skraj. Tam, naprzeciw posesji z kwaterą myśliwską odchodzi gruntowa droga (zielony szlak) biegnąca do rezerwatu „Nad Groblą”. 100 m dalej, na skarpie przy mostku i transformatorze, rośnie pomnikowa lipa o obwodzie 330 cm, wysokości 28 m i wieku ok. 160 lat.

W niewielkiej odległości za pomnikową lipą od zielonego szlaku do Grobli odchodzi w lewo droga, opisana jako pożarowa (ze szlabanem). Biegnie nią po granicy rezerwatu zielono znakowana ścieżka przyrodnicza do wieży widokowej na Radogoście. Po ok. 700 m odchodzi o niej w lewo leśny dukt, którym po ok. 400 m trafimy na pomnikowy okaz dębu bezszypułkowego o obwodzie 365 cm.