„Lech”, „Czech” i „Rus” w Rogalinie.

Jedno z największych, naturalnych skupisk wiekowych dębów znajduje się w okolicy Rogalina (gm. Mosina), kilkanaście kilometrów na południe od Poznania. Dla ich ochrony powołano w 1997 r. Rogaliński Park Krajobrazowy, w którym 860 dębów uznano za pomniki przyrody. Najsłynniejsze: „Lech”, „Czech” i „Rus” rosną w parku otaczającym pałac w Rogalinie z XVIII w – siedziby oddziału Muzeum Narodowego w Poznaniu.

Orientację po parku ułatwiają liczne drogowskazy, kierujące do wszystkich atrakcji zespołu pałacowo – parkowego.

Na tyłach pałacu znajduje się ogród w stylu francuskim, ozdobiony kilkoma rzeźbami.

Za ogrodzoną częścią ogrodu francuskiego otwiera się naturalistyczny park w stylu angielskim. Jego największą atrakcją jest Polana dębów zabytkowych, z trzema najbardziej znanymi w Wielkopolsce dębami.

Dąb „Lech” uległ w listopadzie 2014 r. obłamaniu. Obwód drzewa 649 cm, wiek oszacowano na ok. 630 lat.

Dąb „Czech” jest martwy od 1992 r. Obwód drzewa wynosi 726 cm, wysokość 23 m, szacowany wiek 540 lat.

W najlepszej kondycji z całej trójki jest dąb „Rus” o obwodzie 930 cm. Szacowany wiek tego drzewa to 520 lat.

Oprócz typowej tabliczki dąb „Rus” posiada poniżej drugą, informującą o pobraniu i przechowywaniu materiału genetycznego.

Na polanie rośnie jeszcze kilka innych wiekowych dębów.

Mając więcej czasu można próbować odnaleźć inne pomnikowe dęby rosnące pośród starorzeczy Warty. Mi niestety tego czasu zabrakło, jechałem już dalej do Kórnika (zamek i arboretum) i Zaniemyśla (dąb „Dziaduś). Więcej o „Dziadusiu” – ogromnym dębie o obwodzie 810 cm w następnym artykule.

„Bąkowskie Dęby” w gminie Warlubie (pow. świecki).

W obiegowej opinii panuje mylne przekonanie, że najstarszym drzewem w Polsce jest dąb „Bartek” z woj. świętokrzyskiego. Ten niewątpliwie najpopularniejszy w kraju dąb, którego wiek oszacowano na 670 lat, nie jest wcale najstarszym drzewem, ani też nawet najstarszym dębem szypułkowym w Polsce. Królem polskich dębów jest „Chrobry„, którego wiek obliczono na 760 lat, 715 lat liczy sobie „Dąb Bażyńskiego” z Kadyn, 700 lat przypisuje się też dębowi „Świętopełk” rosnącemu w Krępkowicach. W 2000 r. pojawiła się informacja o 800 – letnim dębie „Bolesław” o obwodzie 700 cm, rosnącym w miejscowości Bagicz (pow. kołobrzeski). Jednak autorzy świetnej książki „Drzewa Polski” Wydawnictwo Naukowe PWN 2016 r. uważają, że nie istnieją żadne naukowe przesłanki potwierdzające 800 – letni wiek „Bolesława”. Szacowany przez autorów wiek okazu to ok. 400 lat. W nocy z 31 maja na 1 czerwca 2016 r. dąb „Bolesław” został powalony przez wichurę. Dyskusja na temat jego wieku stała się więc bezprzedmiotowa.

Do zacnego grona najstarszych dębów należy „Jan Kazimierz” rosnący w grupie „Bąkowskich Dębów”, którego wiek obliczono na 722 lata (C. Pacyniak „Najstarsze drzewa w Polsce”).

„Jan Kazimierz” rośnie na łące, po lewej stronie drogi nr 391 Rulewo – Warlubie (pow. świecki), w pobliżu zabytkowego parku w Bąkowie.

GPS N 53°34′14″, E 18°36′58″

Obwód tego ogromnego drzewa wynosi 959 cm (na wys. 0,3 m nad gruntem, 1044 cm na wysokości pierśnicy), wysokość 15 metrów.

Pień „Jana Kazimierza” jest nierówny i guzowaty. Wnętrze jest mocno wypróchniałe. Te cechy mocno utrudniają jego pomiar i niestety nie pozwalają uznać go za najgrubszy egzemplarz dębu w Polsce.

100 m dalej w kierunku Warlubia rosną dwa ogromne dęby wchodzące w skład „Bąkowskich Dębów”.

W chwili powołania (1991 r.) dęby miały w obwodzie 670, 560 cm. Obecnie ich obwody sięgają 801 cm i 609 cm. Szacowany wiek to 500 i 400 lat.

Dorodny dąb rośnie przy pobliskim stawie.

Pomnikowe dęby o obwodach 735, 560 cm rosną również po drugiej stronie szosy, naprzeciw „Bąkowskich Dębów”.

Powyższe zdjęcia przedstawiają stan pomnikowych dębów z lipca 2015 r. Niedawno wokół „Jana Kazimierza” ustawiono ogrodzenie, ponadto zamierza się wykonać stosowne drogowskazy oraz tablice informacyjne. Bez wątpienia jeden z najstarszych dębów szypułkowych w Polsce zasługuje na lepszą oprawę i promocję.