Pomnikowy dąb z Dąbrówki (gm. Sieradz, łódzkie).

Bardzo rzadko zdarza mi się opisywać martwe drzewo będące pomnikiem przyrody. Najczęściej po uschnięciu pomnikowego egzemplarza, dąży się do najszybszego zniesienia ochrony ze względu na utratę wartości przyrodniczych i/lub zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego. Kolejnym krokiem jest całkowite wycięcie drzewa, bądź przycięcie go postaci kilkumetrowego kikuta, zwanego świadkiem. Szansę na powolny rozkład mają pomnikowe okazy drzew rosnące na terenach niezabudowanych, te zgodnie z Ustawą o Ochronie Przyrody (art. 40) podlegają ochronie aż do ich samoistnego, całkowitego rozpadu. Czy ogromny dąb znajdujący się w parku podworskim w miejscowości Dąbrówka, w gminie Sieradz (łódzkie) zlokalizowany jest na terenie niezabudowanym? Raczej nie – obok stoi blok mieszkalny po PGR. Zanim więc drzewo padnie pod naporem piły łańcuchowej, spróbuję opisać pomnikowy okaz i zostawić kilka zdjęć dla potomnych.

GPS N 51°32’45.6” , E 18°43’02.7”

pomnikowy dąb na skraju parku w Dąbrówce

Dąbrówka - martwy, pomnikowy dąb

Jeszcze 10 lat temu dąb z Dąbrówki Sieradzkiej opisywany był przez Andrzeja Webera (na stronie Rejestru Polskich Drzew Pomnikowych) jako wysokie drzewo (31 metrów), o szybkich przyrostach w obwodzie, z szeroką koroną podtrzymywaną przez dwa główne przewodniki. Autor wpisu wyrażał obawę, czy ubytek kominowy manifestujący się potężną, przelotową dziuplą nie zaburzy statyki drzewa.

Dąbrówka - dziupla w pniu pomnikowego dębuDąbrówka -dziupla w pomnikowym dębie

Niestety, w 2020 r. wyłamał się główny konar i dąb utracił większość korony. Pozostały mniejszy przewodnik prawdopodobnie przegrał walkę o dostęp do światła słonecznego i nie był w stanie wyżywić ogromnego drzewa. W konsekwencji doszło do jego obumarcia.

Dąbrówka - zniszczona korona pomnikowego dębuDąbrówka - uschnięty konar pomnikowego dębu

Przed opisywanym dębem ustawiono tablicę poświadczającą przeprowadzenie w 2020 r. zabiegów pielęgnacyjnych na pomnikowych drzewach w gminie. Ciekawe, czy były wykonane przed, czy po katastrofie? Mogły jej zapobiec, czy tylko posprzątano skutki?

Dąbrówka - Paweł Lenart przed pomnikowym dębemDąbrówka - tabliczka przed pomnikowym dębem

Dąb posiada (jeszcze) status pomnika przyrody na mocy Rozporządzenia Wojewody Sieradzkiego z dnia 3 lutego 1998 r. w sprawie uznania za pomnik przyrody. Jego pień został oznakowany stosowną tabliczką. Obwód drzewa na wysokości pierśnicy wynosił w 2020 r. imponujące 745 cm! Dalszy przyrost został przyhamowany śmiercią okazu.

pień pomnikowego dębu z Dąbrówki

Pomnikowa aleja w Jeleniej Górze – Cieplicach

Nie zawsze pomnikiem przyrody ożywionej jest pojedyncze drzewo. Nierzadko jest to grupa kilku egzemplarzy a niejednokrotnie wszystkie drzewa rosnące wzdłuż drogi, alei. Takim przykładem jest aleja dębowo – klonowa znajdująca się przy Domu Dziecka „Dąbrówka” w Cieplicach.

początek alei od strony Cieplic

Środek alei

Początek alei znajduje się przy stawie na terenie Domu Dziecka; utwardzona droga ma kilkaset metrów i biegnie w kierunku Podgórzyna. Choć nie każde drzewo osiągnęło  pomnikowe rozmiary, to dla zachowania efektu estetycznego chronione są wszystkie egzemplarze.

Po obu stronach alei rośnie 128 drzew w tym : 64 dębów szypułkowych, 55 klonów pospolitych, 5 dębów czerwonych, 3 klony jawory, jedna lipa. Obwód pni 76÷415 cm (dane : Program Ochrony Środowiska dla miasta Jelenia Gora na lata 2008÷2012).

widok z mostu na Podgórnej

Aleja od strony Podgórzyna

 Pieszo do alei można się dostać od Muzeum Przyrodniczego w Parku Norweskim; należy się kierować na tamę na rzece Wrzosówka, zejść ścieżką w dół i po 500 metrach znajdziemy się przy ogrodzeniu Dąbrówki. Następnie w prawo wzdłuż płotu, po 150 metrach początek alei.