Wychodnia szarogłazów przy ul. Struga w Zgorzelcu.

Zgorzelec jest miastem powiatowym położonym na prawym brzegu Nysy Łużyckiej, graniczącym przez rzekę z niemieckim miastem Görlitz. Leży w obrębie zachodniej części bloku łużyckiego, który ku południowemu-wschodowi łączy się ze skałami bloku karkonosko- izerskiego. Blok łużycki zbudowany jest głównie z granodiorytów zawidowskich i szarowaków (szarogłazów) łużyckich, które na obszarze Polski występują jedynie w Zgorzelcu, Jędrzychowicach i Włosieniu. Wychodnię szarogłazów u wylotu wąwozu przy ulicy A. Struga w Zgorzelcu, postanowiono decyzją Wojewody Jeleniogórskiego z 1994 r. chronić jako pomnik przyrody nieożywionej.

GPS N 51°09′15.62″ , E 14°59′59.15″

Szarogłazy są to skały drobno – średnioziarniste, nie wykazujące żadnego
ukierunkowania. W stanie świeżym posiadają kolor popielaty lub oliwkowo popielaty, a w formie zwietrzałej przybierają barwę żółtoszarą. Są najstarszą serią skalną w Sudetach (gnejsy sowiogórskie w starszych źródłach opisywane jako najstarsze datowane są na 495 mln lat), ich wiek szacuje się na 560 milionów lat (neoproteozoik, prekambr). Powstały w wyniku sedymentacji materiału terygenicznego (pochodzącego z materiału okruchowego naniesionego z lądu), w przybrzeżnych partiach prekambryjskiego morza.

Minerałami budującymi skałę są: kwarc, skalenie, łyszczyki a lepiszczem spajającym poszczególne minerały jest substancja ilasta przemieszana z pelitycznym materiałem kwarcowym. Minerały budujące skałę są na ogół skorodowane i wykazują słaby stopień obtoczenia. Szarogłazy są przeławicone z łupkami szarogłazowymi, które posiadają wyraźną teksturę kierunkową.

Wychodnia szarogłazów przy ul. A. Struga zajmuje niewielki obszar wąwozu o pow. 0,88 ha. Mała ilość świeżych przełamów oraz ochrona ustawowa stanowiska utrudnia poznawanie tych ciekawych skał. Rozwiązaniem jest przejazd do Ujazdu – południowej dzielnicy Zgorzelca, gdzie przy ulicy Widok, obok zalewu na Czerwonej Wodzie znajduje się nieczynny kamieniołom, zagospodarowany na plac zabaw z miejscem na ognisko.

GPS N 51°07′51.09″ , E 15°01′55.03″

 W ścianach kamieniołomu można zaobserwować zachowane sekwencje sedymentacyjne (flisz), zbudowane z przeobrażonych piaskowców szarogłazowych i łupków.

Z pomnikami przyrody ożywionej w Zgorzelcu można się zapoznać czytając artykuły : „Pomnikowe drzewa w Zgorzelcu cz. I.” i „Pomnikowe drzewa w Zgorzelcu cz. II.” oraz „Pomnikowa aleja lipowa w Zgorzelcu„.