Pomnikowe modrzewie w Kurozwękach (gm. Staszów, świętokrzyskie).

Przydrożne kapliczki, krzyże lub figury świętych zwykle stawiano w bezpośrednim sąsiedztwie istniejących drzew, względnie po usadowieniu monumentu zapełniano otoczenie roślinnością. Drzewa chronią świątki jako piorunochrony i są osłoną przed działaniem warunków atmosferycznych, ponadto wskazują ocienione miejsca wypoczynku. Istotną rolą takich nasadzeń jest wydzielenie uświęconej przestrzeni (sacrum) nad i wokół obiektu kultu, stanowiąc naturalne ogrodzenie. Dominującymi gatunkami otaczającymi świątki są lipy i dęby, rzadziej kasztanowce, topole, klony, jesiony, wierzby, brzozy, świerki, tuje, jałowce, sumaki, akacje. Tematem dzisiejszego artykułu będą modrzewie –  one to bowiem otaczają posąg św. Teresy w Kurozwękach – to wiekowe i okazałe egzemplarze, które w 1988 r. postanowiono chronić w formie pomnika przyrody. Grupa pomnikowych modrzewi zlokalizowana jest przy skrzyżowaniu ul. Kościelnej i Zamkowej, tuż przed parkingiem przy bramie wjazdowej do pałacu w Kurozwękach (gm. Staszów, świętokrzyskie).

GPS N 50°35′39.5″ , E 21°05′46.8″

1. Grupa pomnikowych modrzewi w Kurozwękach.2. Pomnikowe modrzewie w Kurozwękach.3. Kurozwęki - pomnikowe modrzewie.4. Pomnikowe modrzewie w Kurozwękach.

W Zarządzeniu Wojewody Tarnobrzeskiego Nr 34/88 z dn. 30.12.1988 r. w sprawie uznania tworów przyrody za pomniki przyrody powołującym do ochrony pomnikowej opisywane w dzisiejszym artykule drzewa jest mowa o 6 egzemplarzach modrzewi europejskich – obecnie figurę świętej otacza 5 okazów.

5. Pomnikowe modrzewie w Kurozwękach otaczające figurę św. Teresy.6. Pomnikowe modrzewie w Kurozwękach przy figurze św. Teresy.

Pomnik św. Teresy trzymającej w rękach krzyż i kwiaty ustawiono na postumencie na którym zamontowano tablicę z tekstem: „Naucz nas pełnić wolę bożą Święto Tereso. Módl się za nami ! Rok 1930 T.Y.”.

7. Figura św. Teresy w Kurozwękach.8. Kurozwęki - pomnikowe modrzewie otaczające figurę św. Teresy.

W 1988 r. pomnikowe modrzewie mierzyły w obwodzie od 175 do 285 cm, wysokość drzew sięgała 25 – 28 metrów. W centralnym rejestrze podaje się obwody zmierzone w 2014 r. mieszczące się w przedziale 239 – 311 cm, wysokość drzew 26 – 29 metrów.

9. Kurozwęki - pomnikowe modrzewie przy ul. Zamkowej.10. Pomnikowe modrzewie przy ul. Zamkowej w Kurozwękach.11. Pomnikowe modrzewie przy figurze św. Teresy w Kurozwękach.12. Kurozwęki - pomnikowe modrzewie przy ul. Zamkowej.13. Kurozwęki - grupa pomnikowych modrzewi przy ul. Zamkowej.14. Zgrupowanie pomnikowych modrzewi w Kurozwękach.

W drzewostanie pobliskiego parku otaczającego pałac w Kurozwękach wyróżniają się 3 platany klonolistne o statusie pomników przyrody. Będą one tematem kolejnego artykułu.

Aleja modrzewiowa w Szczepankowie (gm. Dąbrowa, kujawsko – pomorskie).

Aleje przydrożne są cennym elementem krajobrazu, o dużym znaczeniu ekologicznym, estetycznym, historycznym; to także ważne ostoje bioróżnorodności. Do obsadzania zadrzewień przydrożnych najczęściej stosowane były/są gatunki liściaste: lipa, jesion, klon zwyczajny lub jawor, dąb, topole, kasztanowiec, robinia biała. Ze względu na większą wrażliwość na zanieczyszczenia i często stożkowaty kształt korony bardzo rzadko możemy podziwiać nasadzenia złożone z gatunków iglastych – dlatego tak unikalne są aleje modrzewiowe. Na tym blogu kilka razy opisywałem już aleje lub szpalery modrzewiowe, jednak ta subiektywnie najpiękniejsza znajduje się we wsi Szczepankowo, w gminie Dąbrowa (pow. mogileński, kujawsko – pomorskie).

1. Aleja Modrzewiowa w Szczepankowie

Początek alei znajduje się w północnej części wsi Szczepankowo, przy skrzyżowaniu drogi 254 z lokalną drogą do Annowa. Został on oznakowany stosowną tablicą.

GPS N 52°48’31.5” , E 17°55’58.5”

2. Szczepankowo - początek alei modrzewiowej3. Początek alei modrzewiowej w Szczepankowie4. Szczepankowo - tablice na początku alei modrzewiowej5. Szczepankowo - tablica na początku alei modrzewiowej

Obecnie aleję tworzy 27 modrzewi europejskich o obwodach pni mieszczących się w przedziale 154 – 254 cm i wysokości 9 – 30 metrów. Wiek najstarszych modrzewi może wynosić ok. 170 lat.

6. Aleja modrzewiowa w Szczepankowie7. Pomnikowa aleja modrzewiowa w Szczepankowie8. Szczepankowo - pomnikowa aleja modrzewiowa9. Szczepankowo - aleja modrzewiowa10. Pomnik przyrody - aleja modrzewiowa w Szczepankowie11. Środkowy fragment pomnikowej alei modrzewiowej w Szczepankowie

Opisywana aleja uzyskała status pomnika przyrody już w 1955 r. na mocy Komunikatu Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy w sprawie uznania za pomniki przyrody. Obowiązująca obecnie podstawa prawna do jej ochrony to Rozporządzenie nr 11/91 Wojewody Bydgoskiego z dnia 1 lipca 1991 r. w sprawie uznania za pomniki przyrody tworów przyrody na terenie województwa bydgoskiego.

12. Środkowy fragment alei modrzewiowej w Szczepankowie13. Środkowy fragment pomnikowej alei w Szczepankowie14. Aleja modrzewiowa we wsi Szczepankowo15. Końcowy fragment pomnikowej alei modrzewiowej w Szczepankowie

Koniec alei znajduje się przy granicy ściany lasu, tu również ustawiono stosowną tablicę.

16. Końcowy fragment pomnikowej alei w Szczepankowie17. Koniec pomnikowej alei modrzewiowej w Szczepankowie18. Koniec pomnikowej alei w Szczepankowie

Z tego miejsca niedaleko już do kolejnego pomnika przyrody – tym razem nieożywionej. Jest nim ogromny głaz narzutowy o nazwie Kamienny Dom, więcej informacji w kolejnym artykule.