Archiwa tagu: Warmia

Głazy narzutowe w Lesie Bażantarnia (m. Elbląg).

Opublikowany przez
1

Elbląg to duże miasto w woj. warmińsko – mazurskim, o bardzo długiej historii (prawa miejskie od 1246 r.). Mimo ogromnych zniszczeń w czasie II wojny światowej miasto posiada bogatą listę zabytkowych budowli (trochę zdjęć tutaj).

Niezwykłe jest położenie Elbląga: na styku nizinno-depresyjnych Żuław Wiślanych i Wysoczyzny Elbląskiej. Ciekawsza, bo bardziej urozmaicona jest wschodnia część miasta; wyżynny, niekiedy nawet górski charakter krajobrazu jest wynikiem działalności lądolodu skandynawskiego i późniejszych procesów erozyjnych. Liczne tutaj strumienie rozcięły Wysoczyznę Elbląską siecią wąwozów, jarów i głębokich dolin, odsłaniając przy tym wiele głazów narzutowych (eratyków), z których największe zostały uznane za pomniki przyrody. W poprzednim artykule opisałem głazy zalegającego przy strumieniu Grabianka, dzisiejszy wpis dotyczy Srebrnego Potoku (Kumielki), przepływającego przez Las Bażantarnia. To obszar lasu komunalnego – zabytkowego parku ze starodrzewem (369 ha), wspaniały teren spacerowy z bogatą propozycją szlaków pieszych i rowerowych.

Poszukiwanie dużych głazów narzutowych rozpoczniemy przy węźle szlaków przy restauracji „Myśliwskiej”, znajduje się tu duży parking, w pobliżu jest pętla tramwajowa. W dalsza wędrówkę udajemy się czerwonym szlakiem, wiodącym wygodną drogą wzdłuż Srebrnego Potoku.

Po ok. 30 minutach dochodzimy do leżącego w korycie strumienia „Diabelskiego Kamienia”, największego pomnikowego głazu narzutowego na terenie Bażantarni.

Obwód eratyku wynosi 1150 cm, wysokość 130 cm. Zbudowany z gruboziarnistego granitu z dużą ilością różowych skaleni oraz małą zawartością kwarcu. Pomnik przyrody od 13.01.1968 r.

Spacerując dalej czerwonym szlakiem po ok. 100 m po lewej stronie drogi odnajdziemy drugi pomnikowy eratyk.

Obwód tego głazu to 595 cm, wysokość 120 cm.

Dalsza droga wiedzie do węzła szlaków przy Mostku Elewów.

Z kładki można obserwować średniej wielkości głazy zalegające w korycie Kumielki.

Kontynuujemy wędrówkę czerwonym szlakiem, choć lepiej iść brzegiem silnie meandrującego tu Srebrnego Potoku. Koryto strumienia usiane jest licznymi głazami narzutowymi.

W tej części strumienia (oddz. leśny 344a,b) pomnikami przyrody ogłoszono 3 grupy głazów po 6 szt. o obwodach 400-850, 400-820, 300-960.

Kolejnym punktem na trasie wędrówki jest węzeł szlaków przy „Parasolu”. Zielony lub niebieski szlak doprowadzi nas ponad doliną Kumielki do punktu wyjścia.

Święty Kamień w Zalewie Wiślanym (gm. Tolkmicko).

Opublikowany przez
Odpowiedz

Jedną z głównych atrakcji okolic Tolkmicka jest Święty Kamień – olbrzymi eratyk będący pomnikiem przyrody nieożywionej. Głaz ten leży w wodach Zalewu Wiślanego, ok. 4 kilometry od Tolkmicka, w kierunku Fromborka.

GPS N 54°20′25.75″, E 19°34′39.95″

Święty Kamień oddalony jest ok. 25 m od plaży (odległość zależy od stanu wody w Zalewie Wiślanym); woda przy samym głazie ledwie sięga kolan, więc nie brakuje amatorów pragnących się na niego wdrapać.

Obwód pomnikowego głazu wynosi 13.8, wysokość 2.2 m. Ochroną pomnikową został objęty w listopadzie 1962 r.

Materiał budujący głaz to grubo- i drobnoziarnisty gnejs oczkowy o wybitnie kierunkowym ułożeniu ziaren. Jasnoszare oraz różowawe skalenie ułożone są w wydłużone pakiety o soczewkowatych kształtach. Wśród nich występuje ciemnoszary kwarc. Całość poprzedzielana jest smugami drobnoziarnistych, wydłużonych skupień minerałów ciemnych: piroksenów, amfiboli i biotytu (źródło).

Do pomnikowego eratyku można się dostać na kilka sposobów. Zmotoryzowanym polecam drogę z Tolkmicka do leśniczówki Nowy Wiek (przedłużenie ul. Morskiej); ok. 700 m za nią znajduje się niewielki parking z namalowanym na drzewie drogowskazem.

Dalej schodzimy piechotą przez piękny wąwóz – charakterystyczny element krajobrazu Wysoczyzny Elbląskiej.

Po drodze mijamy okaz buka pospolitego – pomnik przyrody o obwodzie 336 cm i wysokości 31 m.

Dochodzimy do torów kolejowych i skręcamy w lewo. Po 100 m wypatrujemy tablicy z opisem Świętego Kamienia.

Z okolicy głazu rozciągają się wspaniałe widoki na Zalew Wiślany oraz na pobliski Frombork.

W gminie Tolkmicko jest jeszcze jeden pomnikowy eratyk o podobnych rozmiarach. Nazywany jest „Kamieniem Świętego Wina”, a zlokalizowany jest w rezerwacie „Buki Wysoczyzny Elbląskiej”. Więcej o nim i o innych głazach narzutowych w następnym artykule.