Dąb „Ustrobniak” z Ustrobnej (gm. Wojaszówka, podkarpackie).

Nadawanie nazw własnych pomnikowym (i nie tylko) drzewom to zwyczaj ze wszech miar polecany i świadczący o zamiłowaniu i szacunku do okazów dendroflory. W Polsce tylko 2% drzew pomnikowych posiada nazwy – najczęściej są to imiona, np.: Bartek, Józef, Kazimierz, czasem imiona postaci historycznych: Lech, Mieszko, Piast lub dawnych bogów: Perun, Światowid, Odyn. Nazwy niektórych drzew powstają na skutek uwzględnienia ich lokalizacji: Buk na Czerwonym Kamieniu, cis Henryk z Henrykowa, dąb Żegrowiak z Żegrowa, platan Cesarz z Cesarzowic. Bohater dzisiejszego artykułu to Ustrobniak – dąb szypułkowy rosnący w miejscowości Ustrobna (gmina Wojaszówka, powiat krośnieński, podkarpackie), przy skrzyżowaniu dróg z Ustrobnej do wsi Potok i Jaszczew.

GPS N 49°44’25.5″ , E 21°41’18.1″

Ustrobna - pomnikowy dąb Ustrobniakpomnikowy dąb z Ustrobniak z Ustrobnejpomnikowy dąb szypułkowy Ustrobniak

Ustrobniak został ustanowiony pomnikiem przyrody w w lutym 2006 r. Dąb mierzy w obwodzie 581 cm, wysokość okazu 17 metrów, szacowany wiek to ok. 300 lat. Podany na tablicy i rejestrach obwód 641 cm jest prawdopodobnie wynikiem nieprawidłowego pomiaru wykonanego od dołu zbocza.

pień dębu Ustrobniak z Ustrobnejpień pomnikowego dębu Ustrobniak

Obok pomnikowego dębu ustawiono kolorową tablicę z krótkim tekstem przybliżającym parametry sędziwego drzewa.

pień dębu Ustrobniaktablica przy Ustrobniaku

Wnętrze pnia Ustrobniaka jest puste, ubytek jest rozległy i sięga wysokości kilkunastu metrów.

pusty w środku pień Ustrobniaka

Podobny pokrój przy znacznie większej grubości posiada dąb Jagiellon rosnący w Rzepniku, w tej samej gminie Wojaszówka. Opisałem go dokładnie w poprzednim artykule.

Dąb szypułkowy Jagiellon z Rzepnika (gm. Wojaszówka, podkarpackie).

W graniczącej od południa z Krosnem gminie Wojaszówka (powiat krośnieński, podkarpackie) znajdują się trzy pomniki przyrody: dąb szypułkowy o nazwie „Jagiellon”, dąb szypułkowy „Ustrobniak” oraz grupa sześciu daglezji zielonych. Najcenniejszym obiektem jest dąb „Jagiellon” rosnący we wsi Rzepnik, w której znajduje się zabytkowa cerkiew grekokatolicka pw. św. Paraskewy z 1912 r., obecnie użytkowana jako rzymskokatolicki kościół filialny pw. św. Teresy.

Cerkiew greckokatolicka św. Paraskewy w Rzepniku

Obok cerkwi stoi murowana dzwonnica arkadowa, na której wisi jeden dzwon z 1601 roku.

dzwonnica przy cerkwi w Rzepniku

Poniżej świątyni ustawiono tablice opisujące historię cerkwi oraz ochronę nietoperzy. Jest też krótka wzmianka o sędziwym dębie rosnącym obok kościoła.

tablica ustawiona poniżej cerkwi w Rzepnikufragment tablicy ustawionej poniżej cerkwi w Rzepniku

Dąb Jagiellon rośnie na obrzeżu skarpy, pomiędzy cerkwią a drogą. Pomimo swoich nieprzeciętnych rozmiarów w publikacjach drukowanych znajdziemy niewiele informacji o tym okazie, a krótkie notatki w necie usiane są błędami. Dąb został zgłoszony do konkursu Drzewo Roku 2019 gdzie zajął 8 miejsce (796 głosów).

GPS N 49°47’24.7″ , E 21°43’38.1″

dąb Jagiellon przy cerkwi w Rzepnikudąb Jagiellon rosnący przy cerkwi w Rzepniku

dąb Jagiellon na tle cerkwi w Rzepniku

Zanim przejdę do szerszego opisu drzewa należy zdementować błędną informację – „Jagiellon” jest dębem szypułkowym (!), a nie bezszypułkowym.

dąb Jagiellon z Rzepnikapomnikowy dąb Jagiellon z Rzepnikadąb Jagiellon od strony cerkiewnej absydy

„Jagiellon” uzyskał ochronę pomnikową w 2006 r. na mocy Uchwały nr XXVII/212/2006 Rady Gminy Wojaszówka z dnia 15 lutego 2006 roku w sprawie ustanowienia pomników przyrody.

Rzepnik - dąb JagiellonRzepnik - pomnikowy dąb Jagiellon

Na pniu dębu – po jego obu stronach – zawieszono tablice, które informują o nazwie okazu, gatunku (błędnie!) oraz jego wieku. Ponadto dowiadujemy się o przeprowadzonych w 1997 r. pracach konserwacyjnych sfinansowanych przez Urząd Gminy w Wojaszówce i Koło Łowieckie „Sokół”.

tablice na pniu dębu Jagiellontablica na pniu dębu Jagiellon

„Jagiellon” rośnie na dość stromym stoku, co znacznie utrudnia pomiar jego obwodu. Mierzony według zasad dendrometrii (czyli na wysokości 130 cm od górnej strony stoku) liczy sobie 829 cm, wysokość drzewa 16,5 cm, wiek podany na tablicy – 500 lat – jest dość prawdopodobny. Co ciekawe obwód wpisany do rejestru pomników przyrody to 801 cm (czyli podobny), a w zgłoszeniu do Drzewa Roku 2019 to zaledwie 580 cm (?!).

pień dębu Jagiellon z Rzepnika

pień dębu Jagiellon

Wnętrze pnia jest niemal całkowicie wypróchniałe, z wieloma owocnikami grzybów przyśpieszającymi rozkład tkanki drzewnej.

potężny ubytek w pniu Jagiellona

ogromna dziupla w pniu Jagiellona