Pomnikowe drzewa w Kopicach (gm. Grodków, opolskie).

Kopice to wieś w powiecie brzeskim (opolskie) położona 8 km na południowy – wschód od Grodkowa – siedziby gminy. Najważniejszym zabytkiem Kopic jest  zrujnowany pałac z XIX w., należący do 1945 r. do rodziny von Schaffgotsch. Niszczejąca od lat neogotycka budowla wywołuje skrajne emocje – od podziwu po wściekłość.

ruiny pałacu w Kopicach widziane od strony stawuruiny pałacu w Kopicach

O historii pałacu napisano już wiele – zarówno w internecie jak i w publikacjach drukowanych – zainteresowani tematem bez trudu odnajdą sporo informacji. Znacznie mniej miejsca poświęcono na opisanie rozległego założenia parkowego o powierzchni aż 70 ha.

największy staw parkowy w Kopicach

Ważnym elementem kompozycyjnym tego parku są stawy, największy znajduje się bezpośrednio przed pałacem. Całość założenia parkowego uświetnia kilkanaście (zachowanych w różnym stopniu) budowli architektonicznych.

brama do kopickiego parkupark w Kopicach - ruiny Kolumny Zwycięstwa

Park w stylu angielskim został zaprojektowany i stworzony w latach 1864 – 1866 przez Wilhelma Hampla. Przy jego tworzeniu częściowo wykorzystano zastany drzewostan dawnego lasu łęgowego, niemymi świadkami tych prac są sędziwe dęby szypułkowe – wiek tych najstarszych można oszacować nawet na 500 lat. Grupę pięciu dębów rosnących wewnątrz parku (w odległości 60 – 150 m na południe od ruin pałacu) postanowiono chronić nadając im status pomnika przyrody. Najokazalszy pomnikowy dąb rośnie kilkanaście metrów od ogrodzenia pałacu.

GPS  N 50°38’44.2″ , E 17°26’44.6″

park w Kopicach - najgrubszy z pomnikowych dębów

park w Kopicach - pień pomnikowego dębu o obwodzie 766 cm

Obwód tego okazu wynosi 766 cm, wysokość drzewa 24 m, szacowany wiek ok. 450 – 500 lat. Długi żywot wyraźnie odbił się na kondycji tego dębu – ogromny konar wyłamał się i leży oparty o drzewo, wnętrze pnia jest wypróchniałe.

park w Kopicach - pomnikowy dąb o obwodzie 766 cm

Drugi pomnikowy dąb rośnie w odległości kilkunastu metrów od poprzedniego. Jego obwód pierśnicowy wynosi 468 cm, wysokość drzewa 27 metrów.

park w Kopicach - pomnikowe dęby o obwodach 468 i 766 cm

park w Kopicach - pomnikowy dąb o obwodzie 468 cmpark w Kopicach - pień pomnikowego dębu o obwodzie 468 cm

Okazały dąb rośnie tuż za ogrodzeniem terenu pałacowego, pomiar pierśnicy tego drzewa był niemożliwy (właściciel egzekwuje od firmy ochroniarskiej bezwzględny zakaz wstępu), ale jego obwód można oszacować na przekraczający 5 metrów.

okazały dąb rosnący przy ruinach pałacu w Kopicach

Kilka dorodnych dębów można podziwiać nad brzegiem pobliskiego stawu.

Kopice - okazałe dęby na brzegu stawu

Przy południowym brzegu tego stawu, tuż obok alei parkowej, rośnie pomnikowy egzemplarz dębu o obwodzie 650 cm i wysokości 27 m.

GPS N 50°38’40.8″ , E 17°26’50.1″

park w Kopicach - pomnikowy dąb o obwodzie 650 cm

park przypałacowy w Kopicach - pień pomnikowego dębu o obwodzie 650 cm

park w Kopicach - pień pomnikowego dębu o obwodzie 650 cm

100 m od tego drzewa, przy skrzyżowaniu parkowych alei, rośnie kolejny pomnikowy dąb.

park w Kopicach - pomnikowe dęby o obwodach 650 i 732 cm

Potężny pień tego drzewa o obwodzie 732 cm (wysokości 130 cm) posiada spory ubytek wypełniony betonowo – ceglaną plombą.

park w Kopicach - pomnikowy dąb o obwodzie 732 cm

park w Kopicach - pień pomnikowego dębu o obwodzie 732 cm

W pobliżu znajduje się grupa 3 dębów szypułkowych o podobnych rozmiarach, rosnących w jednej linii przecinającej ścieżkę parkową. Jedno z tych drzew uhonorowano statusem pomnika przyrody.

park w Kopicach - pomnikowy dąb widoczny po lewej stronie ścieżki

park w Kopicach - pomnikowy okaz w grupie trzech dębów

Okaz mierzy w obwodzie 412 cm, wysokość drzewa 28 metrów.

park w Kopicach - pomnikowy dąb o obwodzie 412 cmpark w Kopicach - pień pomnikowego dębu o obwodzie 412 cm

W tak ogromnym parku znajduje się wiele innych egzemplarzy drzew zasługujących na ochronę pomnikową. Oryginalnym pokrojem cechuje się sędziwy grab pospolity o obwodzie 348 cm, którego pokazał mi Paweł Lenart – towarzysz wycieczki po zespole pałacowo – parkowym w Kopicach.

park w Kopicach - okazały grab pospolity

Wędrując po kopickim parku natkniemy się w kilku miejscach na alejowe nasadzenia, wiek niektórych dębów w tych alejach może sięgać 150 lat.

park w Kopicach - aleja okazałych dębów

Niewielkie założenie parkowe otacza pałacyk zlokalizowany przy wjeździe do Kopic od strony Grodkowa.

pałacyk w Kopicach

Tuż przy szosie rośnie pomnikowa grupa złożona z 6 lip drobnolistnych zrośniętych u podstawy. Obwody pni tych lip mieszczą się w przedziale 173 – 226 cm, wysokość okazów 27 metrów.

pomnikowe lipy na tle pałacyku w Kopicach

pomnikowe lipy rosnące przy pałacyku w Kopicach

pnie pomnikowych lip w Kopicach

Mocno doświadczony czasem i wandalami jest pomnikowy dąb rosnący przy mostku w północno – zachodniej części wsi.

GPS N 50°38’59.1″ , E 17°26’50.4″

pomnikowy dąb rosnący przy mostku w Kopicachpomnikowy dąb rosnący przy moście w Kopicach

Dziuplasty dąb mierzy w obwodzie 581 cm, wysokość drzewa 26 metrów. Do wypróchniałego wnętrza tego okazu jakiś głupek nawrzucał butelki i puszki po alkoholu.

pień pomnikowego dębu rosnącego przy moście w Kopicach

Po pomnikowej lipie drobnolistnej rosnącej przy budynku nr 79 (niedaleko kościoła) pozostał tylko niewysoki pniak. W zasadzie w tym stanie drzewo utraciło walory przyrodnicze i kwalifikuje się do zniesienia ochrony pomnikowej.

resztki pomnikowej lipy z Kopic

O kopickich pomnikach przyrody warto poczytać również na blogu Pawła Lenarta w artykule „Skarby dendrologiczne Kopic. Melancholijna zaduma„.

Park przy zamku w Niemodlinie (opolskie).

Niemodlin – miasto położone 25 km na zachód od Opola – opisywałem już w artykule z 25.04.2016 r. dotyczącym pomnikowych głazów narzutowych (Pomnikowe głazy narzutowe w Niemodlinie). W tamtym czasie eratyki były jedynymi pomnikami przyrody w tym mieście. Olbrzymie, granitowe narzutniaki, leżą na skwerze naprzeciw zamku, u wylotu ul. Drzymały.

Uchwałą nr XXVIII/164/16 Rady Miejskiej w Niemodlinie z dnia 1 września 2016 r. powołano do życia szereg nowych pomników przyrody, w tym 7 drzew (3 cisy pospolite, dąb czerwony, platan klonolistny, buk czerwony i klon pospolity) rosnących na terenie parku otaczającym niemodliński zamek. Zabytkowy kompleks udostępniony jest od jakiegoś czasu do zwiedzania; tańszy bilet pozwala na zapoznanie się z przedzamczem, figurami mostu zamkowego, fosą i ogrodem zamkowym, w droższej wersji wejdziemy ponadto z przewodnikiem na Zamek Główny (szczegóły na oficjalnej stronie zamku). Wejście do zamku znajduje się we wschodniej części Rynku.

Po wykupieniu biletu (kasa za armatą, po lewej stronie) wchodzimy na dość rozległy teren przedzamcza, ograniczonego od zachodu i północy budynkami folwarcznymi.

Po prawej stronie widoczna jest już sylwetka Zamku Głównego, do którego prowadzi przerzucony nad suchą obecnie fosą most, ozdobiony figurami świętych. Przy moście, po jego lewej stronie rośnie pomnikowy okaz dębu czerwonego oraz 2 cisy o krzewiastej formie, również chronione jako pomniki przyrody.

Obwód pierśnicowy dębu któremu nadano imię „Leopold” wynosi 380 cm, wysokość drzewa 22 m, szacunkowy wiek 170 lat. W przyziemnej części pnia widoczny jest owocnik żółciaka siarkowego.

Jak już wspomniano wcześniej pod koroną dębu rosną 2 pomnikowe cisy: „Wiktoria” i „Feliks” o obwodach 112 i 124/87 cm i szacowanym wieku 200 – 250 lat.

Trzeci pomnikowy cis „Iwo” rośnie kilka metrów za mostem.

Obwód cisa wynosi 255 cm, wysokość 12 m, szacunkowy wiek ok. 400 lat.

Przyjrzyjmy się wreszcie zamkowi, to późnorenesansowa, czteroskrzydłowa budowla z wewnętrznym dziedzińcem. Na zdjęciach poniżej ściana frontalna zaakcentowana masywną wieżą bramną.

Obejdźmy teraz zamek kierując się w lewą stronę. Od razu zwrócimy uwagę na dwa potężne drzewa: buka pospolitego w odm. purpurowej i platana klonolistnego. Obydwa okazy posiadają status pomników przyrody.

Bukowi nadano nazwę „Brat Zdrówko”, jego obwód wynosi 390 cm, wysokość 25 m, szacunkowy wiek 200 lat.

Pomnikowemu platanowi nadano imię „Anna i Arkadiusz”. Obwód tego drzewa wynosi 490 cm, wysokość 28 m, szacowany wiek 160 lat.

Tylna część zamku prezentuje się również imponująco, choć uboższa jest w ozdobne detale architektoniczne. Przy odrobinie szczęścia można tu napotkać (lub w innej części parku) grupę młodych jeszcze danieli.

Przy południowo – wschodnim narożniku zamku rośnie okazały, wielopniowy egzemplarz jesionu wyniosłego. Jego obwód wynosi 570 cm, wysokość drzewa 20 m, szacunkowy wiek 250 lat. Niestety, wspomniana wyżej Uchwała Rady Miasta nie objęła go ochroną pomnikową.

Południowa ściana zamku posiada ozdobne, skręcone schody, prowadzące na taras.

Naprzeciw znajdują się kamienne ławy, ukryte w gąszczu sędziwych cisów, których wiek może wynosić nawet 200 lat.

Przy południowo – zachodnim narożniku zamku rośnie pomnikowy okaz klonu pospolitego w odm. Schwedlera.

Pomnikowemu klonowi nadano imię „Mikołaj”. Obwód pierśnicowy drzewa wynosi 364 cm, wysokość 20 m, szacunkowy wiek to 150 lat.

Idąc od klonu w kierunku mostu, mijamy kolejny warty uwagi okaz cisa pospolitego o obwodzie 155 cm i wieku ok. 200 lat.

Tyle możemy zobaczyć zwiedzając zamek indywidualnie. Więcej wrażeń dostarczy zwiedzanie zamkowych wnętrz z przewodnikiem. A jest co oglądać ! Nieprzypadkowo zajął 1. miejsce w internetowej sondzie Polskiej Organizacji Turystycznej TOP 5 zamków i pałaców w Polsce 2017 r.