Pomniki przyrody w Jeleniej Górze.

Opublikowany 10 lutego 2015 przez mareke

(Edytowano 29.06.2024 r.) Pierwszy artykuł (mocno spóźniony) w 2015 r. poświęcę mojemu rodzinnemu miastu, czyli Jeleniej Górze. To duże miasto o powierzchni aż 109 km² (drugie co do wielkości pow. w woj. dolnośląskim); tak duży obszar zawdzięcza przyłączaniu w różnych okresach sąsiednich miejscowości, m.in. Cieplic, Sobieszowa, Maciejowej, Goduszyna, Czarnego, Jagniątkowa. Ze znacznym obszarem miasta powiązane jest duże zróżnicowanie krajobrazu. Przeważająca część miasta leży w Kotlinie Jeleniogórskiej urozmaiconej niewysokimi Wzgórzami Łomnickimi, nad Sobieszowem góruje znany Zamek Chojnik (627 m n.p.m) – to fragment Przedgórza Karkonoszy, najwyższy punkt Jeleniej Góry to szczyt Śmielec (1424 m n.p.m.), leżący na Głównym Grzbiecie Karkonoszy.

Na terenie miasta Jelenia Góra ustanowiono 19 pomników przyrody. Większość z nich opisałem już w różnych okresach działalności tego bloga, niniejszy artykuł ma na celu podsumowanie informacji oraz ukazanie aktualnych zdjęć pomnikowych okazów w zimowej szacie.

Przegląd jeleniogórskich pomników przyrody rozpocznę od wschodnich krańców miasta. W zarastającym parku w Maciejowej, blisko posesji przy Wrocławskiej 70, rośnie pomnikowy okaz dębu szypułkowego o obwodzie 447 cm i wysokości 20. Więcej informacji w artykule „Park przypałacowy w Jeleniej Górze – Maciejowej„.

Grupa pomnikowych drzew zlokalizowana jest przy dawnym folwarku Paulinum, niedaleko obwodnicy do Karpacza. Dwa dęby szypułkowe (obwód 434 i 421 cm) rosną nad niewielkim stawem.

Bliżej budynków gospodarczych rośnie kolejny dąb o obwodzie 520 cm.

Przy budynkach mieszkalnych rośnie jeszcze pomnikowa lipa drobnolistna (obwód 428 cm), widoczna z łącznika obwodnicy i ul. Nowowiejskiej. Szczegółowe informacje w artykule „Pomnikowe drzewa przy Paulinum w Jeleniej Górze„.

Piękny okaz dębu o obwodzie 435 cm rośnie przed gmachem Uniwersytetu Ekonomicznego (Nowowiejska 3).

Na tyłach byłego Urzędu Skarbowego i marketów Lidl i Bricomarche (ul. Wolności) zlokalizowany jest jedyny jeleniogórski pomnik przyrody nieożywionej. Jest to grupa granitowych głazów – graniaków wiatrowych, które szczegółowo opisałem w artykule „Zeolizowane głazy narzutowe w Jeleniej Górze„.

W Cieplicach, przy ul. Łabskiej 23, rośnie pomnikowy okaz buka pospolitego (obwód 270 cm) w odmianie płaczącej Pendula.

Pomnikiem przyrody jest 400 – metrowa aleja dębowo – klonowa biegnąca wzdłuż ogrodzenia Domu Dziecka „Dąbrówka”. Więcej informacji w artykule „Pomnikowa aleja w Jeleniej Górze – Cieplicach„.

Największa ilość pomnikowych drzew w Jeleniej Górze znajduje się w Sobieszowie. Najcenniejszy egzemplarz to najstarsza w Polsce wierzba biała o obwodzie 462 cm, rosnąca na prywatnej posesji przy ulicy Żabia 7. Okaz opisałem dokładnie w artykule „Najstarsza wierzba biała w Polsce„.

Na pobliskiej ulicy Reymonta, przy domu nr 2, rośnie okazały klon zwyczajny o obwodzie 435 cm.

Przy moście na Wrzosówce, obok kościoła przy ul. Cieplickiej, zlokalizowany jest rozłożysty kasztanowiec biały o obwodzie 355 cm.

Do egzotycznych gatunków należy pomnikowy okaz miłorzębu dwuklapowego, rosnący na terenie siedziby Dolnośląskiego Zespołu Parków Krajobrazowych (ul. Kamiennogórska 2). Drzewo mierzy 80 cm w obwodzie, przy wysokości 17 metrów.

Na tej samej ulicy, przy budynku nr 11b, rośnie dąb „Bronek” o obwodzie 440 cm.

Przy ogrodzeniu posesji przy ul Chałubińskiego 11 rośnie buk pospolity (270 cm w obwodzie) w odmianie purpurowej.

Ciekawy, bo prawie w całości porośnięty bluszczem, jest pomnikowy dąb o obwodzie 279 cm, rosnący przy posesji Chałubińskiego 15.

Nieco wyżej, przy przy Willi Róża Wiatrów (Zamkowa 5) rosną dwa buki w odmianie purpurowej, o obwodach 312, 305 cm.

Uchwałą nr 15.IV.2015 Rady Miejskiej Jeleniej Góry z dnia 27 stycznia 2015 r. pozbawiono te drzewa statusu pomników przyrody.

W głębi posesji znajduje się kolejny pomnikowy buk o obwodzie 378 cm.

Ostatnim pomnikowym drzewem w tym zestawieniu jest lipa drobnolistna o obwodzie 430 cm zlokalizowana przy budynku Młyńska 7.

Więcej informacji na temat pomnikowych drzew rosnących w Sobieszowie zawarłem w artykule „Pomnikowe drzewa w Jeleniej Górze – Sobieszowie„.

Nowe drzewa które uzyskały status pomników przyrody w październiku 2021 r. i we wrześniu 2023 r. zostały opisane w artykułach: „Pomnikowy wiąz górski z Jeleniej Góry” i „Dąb szypułkowy – nowy pomnik przyrody w Jeleniej Górze Czarne„.

Ulica Wojska Polskiego w Szczawnie – Zdroju.

Opublikowany 23 grudnia 2014 przez mareke

Odpowiedz

Wśród dolnośląskich miast, najliczniejszą grupą pomników przyrody mogą się pochwalić te największe. Prym wiedzie tu Wrocław – ponad 110 pojedynczych lub grupowych pomników przyrody, Legnica – prawie 80, Wałbrzych – ponad 60, Świdnica – ok. 50; ok. 30 jest w Bolesławcu, Lubinie i Głogowie. Od tego schematu zdecydowanie odbiega Szczawno – Zdrój – to niewielkie uzdrowiskowe miasto (5,5 tys. mieszkańców), liczbą pomnikowych drzew może śmiało konkurować z Wrocławiem. Wzdłuż jednej ulicy Szczawna – Zdroju – ulicy Wojska Polskiego – rośnie więcej pomników przyrody, niż w niejednej dużej dolnośląskiej gminie.

Spacer ulicą Wojska Polskiego w Szczawnie – Zdroju rozpoczniemy od skrzyżowania z ul. Kolejową. W pobliżu znajduje się kościół, narożnik Parku Szwedzkiego, a my wzdłuż parkingu piękną aleją wysadzaną kasztanowcami, z za których wyłania się potężna bryła Sanatorium Uzdrowiskowego nr 1 (dawny Grand Hotel).

Mijając gmach sanatorium, możemy podziwiać pomnikowy okaz dębu szypułkowego, rosnącego na skarpie, tuż przy schodkach.

Dąb mierzy 339 cm w obwodzie, wysokość drzewa 24 metry.

Drugi pomnikowy okaz dębu szypułkowego rośnie kilka metrów od ogrodzenia terenu sanatorium.

Drzewo mierzy w pierśnicy 354 cm, wysokość dębu 26 metrów.

Obok znajduje się bardzo fotogeniczna grupa 4 pomnikowych buków pospolitych, o obwodach 470, 450, 315, 308 cm i wysokości 29 metrów.

Z alejki biegnącej przy pomnikowych bukach możemy podziwiać całą sylwetkę Sanatorium nr 1.

Schodząc dalej w dół ulicą Wojska Polskiego mijamy po prawej 2 pomnikowe okazy robinii białej, niestety dość mocno uszkodzone.

Uchwała nr III/6/14 Rady Miejskiej w Szczawnie – Zdroju z dnia 22.12.2014 r. znosi ochronę pomnikową z okazu robinii białej o pojedynczym pniu (obwód 283 cm).

Bardziej okazała jest robinia o formie wielopiennej (250+293+242 cm).

Nieco niżej, przy skrzyżowaniu z ul. T. Kościuszki, znajduje się zdrojowa Pijalnia Wód Mineralnych.

Druga strona ul. Wojska Polskiego również obfituje w pomnikowe drzewa. W centralnej części skwerku naprzeciw posesji nr 2 rośnie pomnikowy klon jawor o obwodzie 254 cm.

Kilkanaście metrów na prawo od jawora możemy podziwiać pomnikowy jesion wyniosły o obwodzie 335 cm i wysokości 24 metry.

Przy schodkach, bliżej sanatorium „Młynarz”, rośnie mocno uszkodzony jarząb szwedzki (obwód 120 cm).

Uchwała nr XXIII/42/16 Rady Miejskiej w Szczawnie – Zdroju z dnia 27 czerwca 2016 r. pozbawiła to drzewo statusu pomnika przyrody.

W pobliżu, w grupie drzew po lewej stronie, rosną dwa kolejne pomniki przyrody: buk pospolity (obwód 239 cm) oraz klon jawor (obwód 220 cm).

Po lewej stronie sanatorium „Młynarz” rośnie wielopienny okaz cisa pospolitego o obwodzie 57+177+100 cm i wysokości 10,5 metra.

Przy ścianie bocznej sanatorium „Młynarz” zlokalizowany jest kolejny, pomnikowy okaz buka pospolitego o obwodzie 239 cm.

W pobliżu, na środku niewielkiego placu, rośnie pomnikowy klon jawor o obwodzie 292 cm.

Na tyłach sanatorium „Młynarz”, przy samym ogrodzeniu, rośnie pomnikowy klon pospolity o obwodzie 254 cm.

Drugi pomnikowy okaz klonu pospolitego rośnie na skwerze przed biblioteką.

Drzewo mierzy 350 cm w obwodzie, wysokość klonu 23 metry.

Przy ogrodzeniu, pomiędzy biblioteką a sanatorium „Dąbrówka”, można podziwiać potężny, pomnikowy buk pospolity o obwodzie 415 cm.

Na terenie sanatorium „Dąbrówka ” rosną jeszcze dwa pomnikowe buki (381 i 390 cm) oraz lipa drobnolistna (327 cm), niestety drzewa te nie zostały oznakowane tabliczkami.

Z okazu buka o obwodzie 390 cm zniesiono ochronę pomnikową (Uchwała nr III/6/14 Rady Miejskiej w Szczawnie – Zdroju z dnia 22.12.2014 r.)

Lipę drobnolistną również pozbawiono statusu pomnika przyrody (Uchwała nr III/7/14 Rady Miejskiej w Szczawnie – Zdroju z dnia 22.12.2014 r.).