Konfederatka w grupie pomnikowych skałek (gm. Korczyna, podkarpackie).

W lasach Woli Komborskiej, w obrębie Czarnorzecko – Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego, na zachód od drogi nr 19 Rzeszów – Barwinek znajdują się wychodnie piaskowców, z których cztery, oddalone od siebie o kilkaset metrów, objęto już w 1963 r. ochroną pomnikową. W najliczniejszej grupie, w skład której wchodzi 15 skałek, usytuowana jest słynna Konfederatka – skałka o niezwykle fantazyjnym kształcie. Niestety, w przeciwieństwie do opisanych w poprzednich artykułach pomnikach przyrody nieożywionej do skałek nie prowadzi żadna ścieżka przyrodnicza, ani nawet żadna sensowna droga leśna co znacznie utrudnia odnalezienie geostanowiska. Niedaleko miejsca, gdzie granica powiatu krośnieńskiego i brzozowskiego przecina szosę nr 19, znajduje się drogowskaz „Działy 2 km”, wjeżdżamy w wąską, asfaltową drogę i po ok. 250 m zostawiamy auto na szerokim poboczu (GPS N 49°43’56.7″ , E 21°54’14.8″). Schodzimy lasem w kierunku północnym, przechodzimy pod linią wysokiego napięcia i już po kilkudziesięciu metrach odszukujemy pierwsze, zlokalizowane na zboczu pomnikowe skałki.

1. Skałka w lesie Pałki2. Pomnikowa skałka w lesie Pałki3. Skała w lesie Pałki

Skały ciągną się na długości ok. 110 m w szczytowej i podszczytowej części zalesionego zbocza, mają formy baszt i ambon skalnych do 8 metrów wysokości i do około 12 metrów średnicy. Zbudowane są z piaskowców istebniańskich powstałych w paleocenie (około 65 – 55 mln lat).

4. Pomnikowa skała w lesie Pałki

5. Pomnikowe skały w Woli Komborskiej

6. Skały w lesie Pałki

7. Pomnikowa skała w lesie Pałki

Część skałek została niegdyś oznakowana typowymi tabliczkami z napisem „Pomnik Przyrody” – obecnie już mocno zwietrzałymi i słabo widocznymi.

8. Wola Komborska - pomnikowa skała oznaczona tabliczką

9. Pomnikowe skałki z Konfederatką10. Konfederatka grupie pomnikowych skałek

Najciekawszą skałką w pomnikowej grupie jest „Konfederatka”, kształtem przypominająca rogatywkę konfederatów barskich. Oglądana z drugiej strony strony bardziej przypomina stojącego na tylnych łapach niedźwiedzia o wysokości 4,5 metra.

GPS N 49°44’00″ , E 21°54’17″

11. Konfederatka widziana od dołu12. Pomnikowa skałka Konfederatka

13. Pomnikowa Konfederatka widziana od dołu14. Konfederatka widziana od tyłu15. Skałka Konfederatka

Konfederatka wspiera na dwóch trzonach o obwodzie 2,3 i 4,7 m, posadowionych na płycie skalnej o wysokości 1,2 m. Prześwit między podporami ma szerokość 1,25 m, wysokość 0,75 m.

16. Skała Konfederatka

Konfederatka jest jedną ze skałek oznakowanych tabliczką.

17. Tabliczka na Konfederatce

Pozostałe skałki nie przybierają już tak fantazyjnych kształtów, niemniej warte są uwagi i poznania.

18. Pomnikowe skały w Woli Komborskiej19. Pomnikowe skały w Woli Komborskiej20. Pomnikowe skały w Woli Komborskiej

21. Pomnikowe skały w Woli Komborskiej22. Pomnikowe skały w Woli Komborskiej23. Pomnikowe skały w Woli Komborskiej24. Pomnikowe skały w Woli Komborskiej25. Pomnikowe skały w Woli Komborskiej26. Pomnikowe skały w Woli Komborskiej27. Pomnikowe skały w Woli Komborskiej

Pomnikowe skały przy zamku Rabsztyn (gm. Olkusz, małopolskie).

Murowana warownia na Wzgórzu Rabsztyńskim (447,5 m) powstała prawdopodobnie pod koniec XIV w. Zamek rozbudowano w poł. XV w. oraz na pocz. XVII w. już w stylu renesansowym. W 1655 r. wojska szwedzkie splądrowały i spaliły zabudowania zamkowe, od tamtej pory obiekt popadał w coraz większą ruinę.

GPS  N 50°17′59″, E 19°35′32″

Zamek w Rabsztynie

Trwające od kilkunastu lat prace rekonstrukcyjne dobiegają końca. Budowla po wykupieniu biletu udostępniana jest do zwiedzania, na zamku znajduje się kawiarnia i toalety, widoki z wieży przy dobrej pogodzie oszałamiają. 

Zamek RabsztynZamek Rabsztyn od płn-wsch.Zapewne niewiele z setek osób odwiedzających codziennie zamek Rabsztyn jest świadoma tego, że wapienne skały na których posadowiono wieżę oraz pobliskie ostańce na zboczu wzniesienia, są chronione w formie pomnika przyrody nieożywionej.

wieża zamku w Rabsztynie

Rabsztyn - wieża zamku posadowiona na wapiennej skalewapienna skałka przy wieży zamku w Rabsztynie

Rabsztyn - pomnikowa skała na której wybudowano wieżę zamkowąwapienna skała o którą oparto schody na wieżę zamkowąRabsztyn - pomnikowa skaławapienne skałki na wewnętrznym dziedzińcu zamku w Rabsztynie

Skały na których posadowiono zamek powstały w okresie górnej jury (161-146 mln lat temu). W tym czasie na obszarze dzisiejszej Wyżyny Krakowsko – Częstochowskiej znajdowało się morze, w którym w warunkach ciepłego klimatu powstawały rafopodobne struktury (tworzone przez gąbki, sinice i bakterie – nie korale) oraz osady z resztek roślin i zwierząt. To one stały się głównym budulcem wapieni skalistych, charakteryzujących się brakiem widocznego warstwowania. W wapieniach jurajskich można odnaleźć ciekawe skamieniałości, głównie amonitów.

amonit w jurajskim wapieniu

Piękne ostańce skalne widoczne są po zewnętrznej stronie murów zamkowych, od strony północno-zachodniej.

wieża zamku RabsztynRabsztyn - pomnikowe skałki obok wieży zamkowej

pomnikowe skały przy zamku RabsztynZamek Rabsztyn od płn-zach.pomnikowa skałka obok zamku Rabsztynwapienna skałka obok zamkowej wieży w Rabsztynie

Mniejsze formy skalne odsłaniają się na południowym zboczu wzniesienia, od strony asfaltowej drogi. 

Rabsztyn - pomnikowe skałki poniżej zamkupomnikowa skałka poniżej zamku w Rabsztynie

wapienne skałki na zboczu Wzgórza Rabsztyńskiegopomnikowe skałki na zboczu Wzgórza Rabsztyńskiegopomnikowe skałki na zboczu wzgórza zamkowegoRabsztyn - pomnikowa skała wapiennawapienne skały u podnóża zamku w Rabsztyniepomnikowe skałki u podnóża Wzgórza Rabsztyńskiegogrupa pomnikowych skałek poniżej Zamku Rabsztyn

Część skał schowana jest w lesie.

wapienna skałka w lesie obok zamku Rabsztyn

Skały na Wzgórzu Rabsztyńskim powołano do ochrony pomnikowej na mocy Decyzji RL-op-8311/259/70 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 23.11.1970 roku.